Poznato vam je da za neke pse i vlasnike možemo reći da su vremenom počeli da liče jedni na druge – imaju jednako duge ekstremitete ili su, na primjer, maljaviji predstavnici svojih vrsta. Nedavna studija pokazala je da su sličnosti između ljudi i životinja vidljivije u karakternom smislu, piše “National geographic“.
Vilijam Dž. Čopik, socijalni psiholog na Univeriztetu Mišigen Stejt, bavi se proučavanjem načina na koji se ljudski odnosi mijenjaju kroz vrijeme. Njega su zainteresovali i odnosi koje vlasnici imaju sa svojim ljubimcima – psima, pa je pokrenuo studiju koja se bavila ispitivanjanjem dinamike i vrste ovih odnosa.
Njegova studija obuhvatila je blizu 1700 vlasnika i njihovih pasa, čije su ličnosti ispitivali i upoređivali primjenjujući standardizovane metode. Otkrio je da psi i njihovi vlasnici dijele iste osobine ličnosti. Osobe koje karakterišemo kao prijatne, u dva puta većem broju slučajeva imaju pse koji su pitomi, druželjubivi, a manje agresivni, nego ljudi koji su manje prijatni.
Takođe, savjesni vlasnici imaju isto takve pse – koji daju bolje rezultate u dresuri, dok neurotični vlasnici imaju plašljive pse. Suprotno tome, ako je neko opušten, imat će isto takvog ljubimca.
Čopik je kao glavni izazov u ovom istraživanju istakao to što ljudi mogu da odgovaraju na pitanja o sebi, dok se kod ljubimaca mogu osloniti samo na vlasnikovu ocjenu ponašanja njihovog ljubimca. Dok vlasnici imaju predrasude o ideji projekcije sopstvenih osobina na ljubimce, slične studije su pokazale da i poznanici (prijatelji, drugi vlasnici pasa, pa čak i stranci) imaju tendenciju da ličnost psa ocjenjuju isto kao i njegov vlasnik.
Zbog čega ove sličnosti postoje?
Premda studija ne otkriva tačne uzroke, Čopikova hipoteza glasi: “Djelimičan razlog uspostavljanja ovakvog odnosa je do toga kakvog psa vi odaberete, a djelimično do toga kakav pas postane zbog vas kao vlasnika.”
Kada udomljavate psa, birate onog koji će se najbolje uklopiti uz vaše navike – Da li birate bučnog psa, koji zahtjeva dosta šetnje i pažnje, ili psa koji je ‘opušteniji’ i u skladu sa stacioniranim stilom života? “Mi biramo pse koji se podudaraju sa nama samima”, objašnjava Čopik, za “National Geographic”.
Bilo da svakodevno dresirate psa ili se to dešava kroz svakodnevnu interakciju i dinamiku života, vi oblikujete ponašanje svojih ljubimaca, a oni se mijenjaju u skladu sa našim promjenama. “Promjene životnog stila se šire piramidalno”, ocijenio je Čopik.
Bihejviorista Zazi Tod, autor veb-sajta Companion Animal Psychology, naglasio je razliku između pet opšteprihaćenih osobina koje se ocjenjuju kod ljudi (ekstraverzija, otvorenost, neuroticizam, saradljivost i savjesnost ) u odnosu na osobine koje se posmatraju kod pasa (plašljivost, agresivnost prema ljudima, agresivnost prema drugim životinjama, aktivnost/ekscitabilnost, sposobnost odgovora na dresuru). Dodao je i da ipak postoje izvjesna povezanost osobina između ljudi i njihovih ljubimaca koja je interesantna za proučavanje, kao i kriterijumi po kojima bi se mogli upoređivati.
“Iako se mjerne jedinice razlikuju, postoje izvjesne korelacije. Ova prepreka otežava uočavanje sličnosti, ali ih mi ipak pronalazimo”, objašnjava Tod.
Na primjer, osobina ‘ekstraverzije’ se ne može kao takva ocjenjivati kod psa, ali na primjer, ekstrovertniji i energičniji vlasnici često imaju isto tako energične i aktivne ljubimce, što je dovoljno bliska paralela.
Buduća istraživanja bi mogla da odvoje ova dva uzroka u posmatranju sličnosti između osobina na relaciji vlasnik-pas. Uporedit ćemo ovo sa misterijom o kokoški i jajetu. Drugim riječima, da li prijatniji i ekstrovertniji vlasnici biraju pse koji su već manje plašljivi i pristupačniji, ili vremenom psi postaju takvi zahvaljujući navikama kojima ih vlasici podvrgavaju?
“Ljudi koji više izlaze, češće izlažu svoje pse prometnom okruženju, pa su takvi psi socijalizovaniji i spremniji da odgovore na različite zahtjeve. To bi značilo da zapravo ljudi oblikuju osobine ličnosti svojih pasa što bi, za mene, predstavljalo zanimljiviju opciju”, istakao je Tod.
