Pod naslovom “Draži kineski vrabac nego evropski golub” Frankfurter Algemeine Zeitung piše o tome kako zemlje Zapadnog Balkana žele članstvo u Evropskoj uniji, ali da, dok se to ne dogodi, one rado uzimaju novac iz Pekinga.
List podsjeća na dva skupa koji se iduće nedelje održavaju u Briselu i Dubrovniku: Samit EU-Kina u utorak (16.4.) i susret kineskog premijera Lija Kećijanga i predsjednika vlada 16 istočnoevropskih zemalja u petak (12.4), piše “Deutsche Welle“.
Frankfurtski list ocjenjuje da oba susreta zasjenjuju vijesti da se “istočna Evropa sve više otuđuje od EU i okreće Narodnoj Republici (Kini)”. Kao primjer, navodi se izgradnja termoelektrane na ugalj “Tuzla 7”. Projekat je vrijedan 920 miliona evra, od čega dvije trećine pokriva kredit kineske državne banke Eksimbank, a jednu trećinu Elektroprivreda BiH. Parlament Federacije BiH odlučio je da dâ garancije za taj kredit vredan 614 miliona eura.
“Zaštitnici životne sredine, finansijski stručnjaci i institucije Evropske unije smatraju da je to pogrešno. S jedne strane, Bosna i Hercegovina oslanja se na tehniku štetnu po životnu sredinu, s druge, opasno visokim garancijama ta zemlja postaje zavisna od Kine, a s treće strane, ta namjjera u suprotnosti je s propisima EU o podrškama”, naglašava Frankfurter Algemeine Zeitung.
List podsjeća da je BiH članica Energetske zajednice, koju čine članice EU i treće zemlje, one koje teže članstvu u Uniji.
“Nakon provjere projekta ‘Tuzla 7’, sekretarijat Energetske zajednice smatrao je da stopostotna garancija kao državna podrška nije u skladu s pravilima EU. Ta ustanova je zato pokrenula postupak (protiv BiH) zbog kršenja ugovora.”
Frankfurtski list prenosi i mišljenje istočnoevropske nevladine organizacije CEE Bankwatch: ” Kršenje ugovora bi moglo da odloži pristup Evropskoj uniji i da dovede do toga da evropske kreditne banke uskrate svoje energetske investicije.”
Gasovod kroz Srbiju
Bečki Die Standard piše o sličnom problemu u Srbiji, gdje je firmi Gastrans data dozvola za izgradnju gasovoda, što je takođe u suprotnosti s odredbama Energetske zajednice čija je članica i Srbija.
Taj gasovod dugačak 400 kilometara trebalo bi da poveže gasovode u Bugarskoj i Mađarskoj, i tako, zaobilazeći Ukrajinu, omogući dostavljanje ruskog gasa u centralnu Evropu. “Gastrans je geopolitički osjetljiv projekat, jer on pokazuje okretanje Srbije Rusiji i predstavlja novu varijantu gasovoda Južni tok koji je već proglašen mrtvim.”
Austrijske novine podsjećaju da je Južni tok propao upravo zbog odredbe EU, odnosno Energetske zajednice, da isto preduzeće ne može da kontroliše proizvodnju, transport i prodaju gasa, te da je ruski Gasprom većinski vlasnik Gastransa, što znači da bi Gasprom opet kontrolisao i proizvodnju i transport i prodaju.
