Slovenački Kolektor i Hidria, prisutni i u BiH, najavili su otpuštanje radnika usljed manje potražnje, radnici srpskog Fiata su poslani na odmor, a industrijska proizvodnja u BiH bilježi pad, uz ostalo i ona iz metaloprerađivačkog sektora koja je oslonjena na evropsku, prije svega njemačku autoindustriju, izvještava Indikator.ba.
Analiza Erste banke pokazala je da su posljedice pada proizvodnje automobila u Njemačkoj izražene u zemljama Centralne i Istočne Evrope jer je automobilski sektor od suštinskog značaja za njih.
Od juna, njemačka godišnja proizvodnja automobila pala je na 4,7 miliona (otprilike milion manje u usporedbi s prosječnom godišnjom proizvodnjom 2015-17) i dosegla nivo koji je blizak najnižim ciframa u 2009. godini. Pad proizvodnje automobila – i u brzini i u veličini – snažno podsjeća na situaciju u 2009. godini, navodi Erste.
-Usporedimo li trenutni kolaps u proizvodnji i prodaji automobila sa situacijom iz 2009., vidimo dvije velike razlike. U 2009. godini kolaps je bio rezultat negativnog šoka potražnje koji je posljedica rastuće nezaposlenosti, smanjenja raspoloživog dohotka domaćinstava i velikog ukidanja kreditnih impulsa. Trenutno ne vidimo da se išta od navedenog događa, što sugerira da ovim kolapsom ne upravlja u potpunosti ekonomski ciklus. Pad novih registracija automobila u EU potaknuo je isključivo pad potražnje za dizelima, pojašnjava Erste u analizi.
Neki od podataka, koje navodi Erste potvđuju veliku povezanost Njemačke i proizvodnje automobila u Srednjoj i Istočnoj Evropi.
Oko 10% dodane vrijednosti i 6-9% radnih mjesta u ekonomijama CEE je direktno ili indirektno vezano za proizvodnju automobila. Gotovo svaki četvrti automobil koji se proizvodi u Evropskoj uniji sklopljen je u CEE. Regija je s godišnjom proizvodnjom od oko 4 miliona automobila je drugi po veličini proizvođač automobila u EU nakon Njemačke.
Proizvođači i dobavljači automobila iz Srednje i Istočne Evrope važan su dio automobilskih globalnih lanaca vrijednosti (GVC), posebno njemačkih.
Kakav scenarij nas očekuje?
U narednih pet godina možemo očekivati znatne pomake u strukturi proizvodnje automobila u Evropi. Tokom tog razdoblja, ukupna potražnja i proizvodnja mogu se privremeno smanjiti odloženim kupnjama automobila, jer će pravo razdoblje akumulatorskih električnih vozila početi tek nakon 2025. To bi moglo dovesti do privremenih nižih putanja BDP-a u Češkoj, Mađarskoj i Slovačkoj (tj. 10% niža proizvodnja automobila snižava nivo BDP-a za 1 posto).
U međuvremenu, mreža stanica za punjenje i opskrbu baterijama procvjetala je u Evropi. Prema izvještaju organizacije Transport i životna sredina (T&E), u Evropi bi trebao biti izgrađen dovoljno visok kapacitet baterije (131 GWh) do 2023. godine, čime bi se zadovoljile potrebe evropskih proizvođača automobila. Planira se da više od polovice evropske proizvodnje baterija bude u Srednjoj i Istočnoj Evropi (u Poljskoj i Mađarskoj).
Zemlje srednje i istočne Evrope trebale bi brzo imati koristi od većih ulaganja u elektromobilnost nakon što proizvođači automobila povećaju proizvodnju EV-a i paze na smanjenje troškova, navodi Erste.
Iako obimom znatno manja od drugih zemalja u regionu, automobilska industrija u BiH takođe trpi udar zbog smanjene potražnje budući da je i ona oslonjena na Njemačku.
Kako ističu predstavnici iz ovog sektora od suštinskog značaja bit će držati priključak sa promjenama na tržištu, a što se prije svega odnosi na prelazak na veću proizvodnju električnih vozila.
