Stručnjaci otkrivaju koji su znakovi koji upozoravaju na ovaj ozbiljan zdravstveni problem i šta ljudi mogu da učine tim povodom.
Iako hrkanje može da bude ključni znak opstruktivne apneje u snu, treba napomenuti da u nekim trenucima u životu gotovo svi hrčemo i to zbog različitih razloga kao što su prehlada, alergija, ali i pića koja se piju prije spavanja.
“Hrkanje može da bude normalno i ne treba da se brinete. Ono što nas zabrinjava je kada postane glasno, promuklo hrkanje i kada je prekinuto pauzama u disanju”, rekla je za CNN specijalistkinja za spavanje Rebeka Robins, koja radi na odjeljenju medicine spavanja na Medicinskoj školi Harvard
Procjenjuje se da najmanje 936 miliona ljudi širom svijeta pati od ovog poremećaja, a kod mnogih koji ga imaju nije dijagnostikovan.
Zove se opstruktivna apneja, jer za razliku od centralne apneje kada mozak povremeno preskoči tijelu da “kaže” da diše, opstruktivna apneja za vrijeme spavanja nastaje zbog začepljenja disajnih puteva slabim, teškim ili opuštenim mekim tkivima.
Ako se ne liječi, opstruktivna apneja za vrijeme spavanja dovodi ljude u visoki rizik za hipertenziju, bolesti srca, dijabetes tipa 2 ili depresiju, čak i ranu smrt.
Ključni znakovi
Hrkanje je ključni pokazatelj, ali ne bilo kakvo.
“U pitanju je glasno, neprijatno hrkanje, onaj tip hrkanja koji bi prekinuo razgovore ili se čuje kroz zatvorena vrata”, rekao je Dasgupta.
Osjećaj ozbiljnog umora tokom dana glavni je pokazatelj lošeg sna. U kombinaciji sa hrkanjem, to može da bude simptom koji odaje postojanje ovog poremećaja u snu.
“Dnevna pospanost jedan je od jakih prediktora apneje u snu”, rekla je doktorka Robins.
Mnogi ljudi, ako ne i većina, nemaju pojma da noću hrču. Isto tako ne znaju ni da prestaju da dišu tokom noći, osim ako je blokada toliko jaka da se probude gušeći se. Ako dođe do toga da osoba sama opazi da ima problem sa disanjem u snu, to je, upozoravaju stručnjaci, “crvena zastavica”.
Partneri u krevetu često su ključni za identifikaciju opstruktivne apneje u snu.
“Ako uočite da vaš partner ima prekide disanja, kašlje ili se guši, sve su to znakovi da hrkanje možda nije normalno, a onda je to nešto što zaslužuje da se obratite stručnjaku”, rekla je doktorka Robins.
Jedan od znakova, koji u kombinaciji sa drugim znakovima, ukazuje na ovaj poremećaj spavanja, jeste visok krvni pritisak.
Opstruktivna apneja može da dovede do hipertenzije. Svaki put kada osoba prestane da diše na nekoliko sekundi, tjelesni simpatički nervni sistem kreće u akciju i podiže krvni pritisak. Osim toga, tijelo oslobađa hormone stresa, koji takođe s vremenom mogu da povise krvni pritisak.
Dobra vijest je, piše CNN, da se pokazalo da tretmani za opstruktivnu apneju za vrijeme spavanja, poput kontinuiranog pozitivnog pritiska u disajnim putevima, ili CPAP, ne pomažu samo kod apneje u snu, već i snižavaju krvni pritisak.
Indeks tjelesne mase obično se koristi za praćenje tjelesne težine. Za mjerenje ovog indeksa, zdravstveni radnici koriste podatke o visini i težini kako bi pratili promjene težine u odnosu na visinu.
Ljudi koji su gojazni ili izrazito gojazni često pate od opstruktivne apneje u snu jer dodatna težina u ustima, jeziku i vratu kolabira ta meka tkiva, što otežava prohodno disanje bez hrkanja.
“Gubitak težine može da bude jedna od važnih preporuka ljekara za rješavanje apneje u snu”, kaže doktorka Robins.
Tonus mišića slabi kako starimo, uključujući i meko nepce i vrat. Zbog toga su osobe starosti iznad 50 godina u većem potencijalnom riziku za pojavu ovog zdravstvenog problema.
Studije ukazuju da je apneja u snu kod starijih osoba obično blagog do umjerenog intenziteta, dok se teži slučajevi javljaju kod mlađih.
Veliki opseg vrata, bilo zbog prekomjerne težine ili genetike, takođe je ključni pokazatelj potencijalne opstruktivne apneje u snu.
Stručnjaci ukazuju da veći rizik za apneju u snu imaju muškarci sa opsegom vrata većim od 43 centimetra i žene sa opsegom većim od 40 centimetara.
Pol je takođe jedan od faktora. Muškarci imaju povećani rizik od opstruktivne apneje u snu. Neki od razloga mogu da budu u tome što muškarci obično imaju deblje jezike i više sala u gornjem dijelu tijela od žena, posebno u vratu. Muškarci takođe imaju više sala na trbuhu, što uopšteno može da oteža disanje.
Međutim, stručnjaci ukazuju i da se bilježi više slučajeva ovog poremećaja kod žena nakon menopauze.
Ukoliko imate pet ili više prethodno navedenih znakova, imate povećani rizik od opstruktivne apneje u snu i trebalo bi da potražite mišljenje stručnjaka, piše B92.
