Katarina Trivić iz Banjaluke od 18. godine se hrabro borila za leukemijom, a koliko je bila posebna u svemu govori i činjenica da je u domovini pokrenula brojne promjene. Njena priča inspirisala je mnoge koji se suočavaju sa istom ili sličnom dijagnozom. Nosila se sa opakom bolešću vrlo hrabro i do posljednjeg dana predaja za nju nije bila opcija.
Budući da se Kaća cijeli život bavila sportom, veoma se začudila kada je 2021. godine osjetila da će se onesvijestiti u teretani.
– Nisam trenirala jedan period, mislila sam da imam koronu jer sam jedan dan dobila temperaturu, ali test je bio negativan. Izgubila sam i apetit, ali prethodno sam bila na dijeti, pa sam mislila da je zbog toga. U tom periodu dosta sam spavala, a navikla sam rano da ustajem. Ključna stvar da pomislim da ipak nešto nije u redu jeste velika modrica koja mi se pojavila na nozi. Nisam se bas sjećala da sam ne negdje udarila – rekla je tada lijepa Banjalučanka, a nakon odrađenih svih pregleda, sačekale su je užasne vijesti – akutna mijeloidna leukemija.
Tada je pomislila samo: “Zar ću umrijeti, a tek mi je 18?”.
Uslijedila je lavovska borba, a cijeli region iščekivao je srećne vijesti – da se Kaća izliječila, i tako je i bilo. Međutim, početkom 2023. uoprna bolest se vratila…
U aprilu prošle godine izašla u javnost ističući da je potrebno da ide na transplantaciju matičnih ćelija, ali da nema srodnog donora. Tada je rekla da mnoge države regije imaju banke matičnih ćelija, ali i da Bosna i Hercegovina nema, nakon čega se u Republici Srpskoj krenulo s procesom osnivanja takve banke.
Naime, većina mladih krvnih zrnaca koje tijelo proizvodi dolazi iz koštane srži – masne supstance koja se nalazi u loptastim završecima kostiju. Kod oboljelih od leukemije, jedna od ćelije iz koštane srži mutira i postaje kancerogena, a zatim se klonira – pravi sopstvene kopije i na ovaj način opaka bolest napreduje.
Doktorka Marta Vedlej otkriva da je rizično starosno doba za odrasle između 50. i 70. godine života, iako u novije vrijeme leukemija napada i mlađe ljude.
“Postoji nekoliko podtipova leukemije, koji se određuju prema vrsti ćelije koja mutira, kao i u kojoj fazi proizvodnje ćelije mutacija počinje”, objasnila je onkolog Meredit Barnart.
Kada je riječ o simptomima leukemije, obe doktorice su se složile – ne postoji jasan simptom.
“Simptomi zavise od podtipa, ali mnogi od njih se zamjenjuju za običan grip”, kaže Barnart.
Ipak, one savjetuju da obratite pažnju na sljedeće zankove:
Blijeda koža
“Kada se leukemija razvija, mlade krvne ćelije oštećene kancerom mogu da preplave koštanu srž i tako otežaju proizvodnju zdravih ćelija. Zbog toga što u tijelu imate manje zdravih, a više oštećenih ćelija, može da dođe do anemije, a samim tim i bledila kože, naročito lica”, objasnila je Barnart. Anemija može da izazove i stalan osjećaj hladnih ruku.
Umor
“Kao i kod mnogih drugih bolesti, umor je uobičajeni simptom leukemije”, kaže Vedlej. Ako se konstantno osjećate iscrpljeno i nemate energije, a ranije ste je imali dosta, trebalo bi da se obratite ljekaru. Anemija takođe može biti uzrok umora, prneosi Novi.
Infekcije i temperatura
Krvne ćelije su veoma važne komponente imunog sistema. Ako one nisu zdrave, kao što je to slučaj kod leukemije, osoba se mnogo češće razboljeva. Vedlej kaže da su infekcije i temperatura još jedni od simptoma koji se najčešće viđaju kod leukemije.
Kratak dah
“Zajedno sa nedostatkom energije, kratak dah je nešto na šta takođe treba obratiti pažnju”, istakla je Barnart. Obratite pažnju na trenutke tokom fizičke aktivnosti – ako primijetite da nemate vazduha ili vam se čini da je disanje drugačije nego ranije, ispričajte to vašem lekaru.
Sporo zarastanje rana
Ako vam posekotine dugo zarastaju, a modrice se lako pojavljuju, to može biti simptom leukemije. Male crvene tačkice na koži, poznatije kao petehije, takođe mogu da se jave zbog leukemije, a kod ove bolesti one se javljaju najčešće na nogama, kažu doktorke.
Dodaju da se mogu javiti i ovi simptomi:
“Pored navedenih, simptomi leukemije mogu biti i noćno preznojavanje i osjetljivi i bolni zglobovi”, otkriva Barnart, a Vedlej kaže da treba obratiti pažnju i na gubitak težine. Iz ti objašnjava da – krvarenje iz nosa, natečeni ili uvećani limfni čvorovi, takođe, mogu biti simptomi ove opake bolesti.
