Uprkos zapadnim sankcijama nametnutim Rusiji zbog njenog rata u Ukrajini, Moskva nastavlja da bilježi snažne stope ekonomskog rasta zahvaljujući mreži posrednika u centralnoj Aziji.
Prema izvještaju objavljenom na sajtu The Geopolitics (TGP), Rusija je u 2023. godini ostvarila ekonomski rast od 3,6 posto, a očekuje se da će rast biti 3,2 posto u 2024. godini, uprkos četrnaest paketa sankcija koje je Evropska unija uvela do sada.
Sankcije usmjerene na ruski izvoz energije, posebno nafte i plina, nisu bile dovoljne da naruše rusku ekonomiju.
To je, prema izvještaju, zbog kontinuirane vladine podrške domaćoj potrošnji i „posrednika u sjeni“, kao što su tankeri koji izbegavaju sankcije, a, što je najvažnije, velike uloge koju imaju zemlje centralne Azije kao ekonomski posrednici.
Procvat u centralnoj Aziji
Brojke pokazuju da su zemlje centralne Azije doživjele neočekivani ekonomski rast kao rezultat ove dinamike. U izvještaju se kao primjer navodi Kazahstan, čiji izvoz u Rusiju je porastao sa 40 miliona dolara u 2021. godini na 298 miliona dolara u 2023. godini.
Kazahstanski uvoz elektronike iz Evrope također je značajno porastao, što ukazuje na to da je Kazahstan postao posrednik u prijenosu evropskih proizvoda u Rusiju, time značajno podstičući njenu ekonomiju.
Ekonomije drugih zemalja, poput Armenije, Azerbejdžana, Gruzije i Turske, proširile su se na isti način.
Prema izvještaju časopisa The Economist, izvoz Evropske unije u ove zemlje povećan je za 50 posto u 2023. godini u poređenju sa 2021. godinom, što odražava preusmeravanje trgovine direktno s Rusijom na posrednike u centralnoj Aziji.
Sekundarne sankcije
Suočen s ovim izazovima, Zapad je uveo sekundarne sankcije kompanijama u Armeniji i Uzbekistanu. Međutim, čini se da ova strategija liči na igru mačke i miša jer se pojavljuju nove kompanije koje zamjenjuju one koje su na crnoj listi, prema sajtu The Geopolitics.
Pored toga, zategnuti odnosi sa zemljama centralne Azije predstavljaju opasnost za Evropsku uniju, koja se sada sve više oslanja na prirodni plin iz zemalja poput Azerbejdžana.
Ali postoje neki dokazi koji ukazuju na to da sankcije imaju utjecaj. Prema izvještaju koji je objavio sajt The Insider, ruski uvoz iz Turske pao je za 30 posto tokom šest mjeseci, dok je trgovina s Kinom nakon primjetnog povećanja smanjena zbog sve većeg opreza u bankarskom sektoru.
Međutim, The Geopolitics smatra da će to omogućiti Rusiji da nastavi koristiti svoju mrežu posrednika u centralnoj Aziji kako bi prevazišla sankcije, dok se Zapad suočava s velikim izazovima u pokušaju da zaustavi ovaj tajni trgovinski tok koji jača rusku ekonomiju, prenosi Bankar.me s portala Alzazeera Balkan.
