Prije nekoliko dana, sajt World of statistics je objavio podatke o rastu plata na globalnom nivou, a prva dva mjesta zauzele su ni manje ni više nego Srbija i BiH.
Prema podacima koji se odnose na decembar 2022. godine, nominalan rast plate kod komšija preko Drine bio je 15,2%, što je najviše na svijetu, pišu Nezavisne novine.
U BiH plate u decembru prošle godine bile su veće za 14,86%.
Na taj način BiH je po ovom parametru iza sebe ostavila Portugal (14,2%), Bjelorusiju (13,2%), Rumuniju (13%) i Poljsku (12,6%).
Iza su ostali i Hrvatska i Slovenija, gdje su decembarske plate bile veće za 11,8%, odnosno 10,66%. Iza leđa BiH prema ovim podacima ostale su čak i SAD, u kojima su plate povećane za 7,04%.
Na ove podatke stižu i informacije iz Agencije za statistiku BiH, koje kažu da je u prvom kvartalu 2023. godine (januar, februar i mart) prosječna bruto plata po zaposlenom u BiH u odnosu na četvrti kvartal 2022. godine (oktobar, novembar, decembar) bila veća za 83 KM. Preciznije rečeno, sa 1.806 KM, povećana je na 1.889 KM, što je 4,6%.
Takođe, došlo je do povećanja neto plate za mart ove godine u odnosu na februar za 3,6%, pa je prosječna isplaćena plata u martu iznosila 1.260 KM.
Iz Agencije navode i da je prosječna mjesečna isplaćena neto plata za mart 2023. godine u odnosu na mart 2022. nominalno veća za 15,4%, ali da je njen realni indeks 4,6%.
Za one koji se bave statistikom ovo su sjajni podaci. Međutim, stvarnost u BiH daleko je od ovakve slike. Struka je po ovom pitanju jasna i kaže da podaci nemaju veze sa realnošću.
– U uslovima inflacionog talasa svi statistički podaci gube na relevantnosti, pa i ekonomski pokazatelji iskazani tim podacima u dobroj mjeri zamagljuju realnost. Talasi inflacionih udara na ovim prostorima su dostigli ozbiljne visine, najveće od kriznih i ratnih devedesetih. To važi i za Srbiju i za BiH. Stope inflacije u BiH su prošle godine bile preko 16%, u Srbiji nešto iznad 14%. Samo letimičan pogled na ove iznose i stope rasta plata će pokazati da realnog rasta primanja nije bilo ni u jednoj zemlji – pojašnjava ekonomista Milenko Stanić.
On nastavlja da ako se u obzir uzme da su najviše povećane cijene hrane i komunalija, gotovo 30%, a da ti proizvodi učestvuju u potrošačkoj korpi preko 90%, jasno je da realnog rasta plata nije bilo, naprotiv.
– Imali smo pad standarda stanovništva. Tu strukturu potrošačke korpe statistika ne uzima u obzir, već se drži prosjeka. Zbog toga imamo netačne podatke – tvrdi Stanić te dodaje da u ovom slučaju nedostaje ozbiljna analiza, prenosi indikator.
