Osnovni pristup u prestanku pušenja, koji podrazumijeva prepisivanje lijekova i promjenu ponašanja odnosno ostavljanje cigareta, istovremeno ograničava osjećaj slobode izbora i može podstaći dugoročnu zavisnost ljudi od medicinske terapije, smatra doktor Džon Ojston, anesteziolog iz Toronta, aktivni učesnik brojnih inicijativa za smanjenje pušenja i zagovornik bezbjednijih izvora nikotina za punoljetne pušače.
U autorskom tekstu za portal Filter Ojston navodi da bi ostavljanje cigareta trebalo da se posmatra kao slobodna odluka potrošača, a ne kao medicinski postupak i ističe da medicinski pristup može stigmatizovati pušače kao zavisnike i ometati proces odvikavanja, te da terapija i lijekovi pokazuju ograničenu efikasnost u pomaganju ljudima da prestanu da puše.
Ojston kaže da elektronske cigarete i druge manje štetne alternative cigaretama pružaju bezbjedniju isporuku nikotina u poređenju s cigaretama, a kao velika prednost alternativa u odnosu na lijekove koji se propisuju za odvikavanje, ističe dostupnost. Kao pozitivan primjer navodi Veliku Britaniju, gdje je do 2023. oko 2,7 miliona ljudi u potpunosti prešlo s tradicionalnih na elektronske cigarete, koje mogu da kupe bilo gdje, od benzinskih pumpi do supermarketa i ističe da nijedan lijek za prestanak pušenja nikada nije imao uporediv uticaj.
“Umjesto što ih tretiramo kao pacijente, možda bi bilo bolje prepoznati pušače kao racionalne i inteligentne potrošače koji jednostavno nisu dovoljno informisani o dostupnim opcijama za konzumiranje nikotina”, kaže Ojston i dodaje da je trenutna regulativa bezbjednijih nikotinskih proizvoda često zasnovana na politici, a ne na nauci, što rezultira različitim pristupima širom svijeta u borbi protiv pušenja.
Navodi da iako Svjetska zdravstvena organizacija poziva na zabranu ili medicinsko tretiranje elektronskih cigareta, postoji mnogo bezbjednijih alternativa koje bi trebalo da budu slobodno dostupne bez medicinskog nadzora.
“Različite države su dozvolile široku upotrebu elektronskih cigareta, uređaja koji zagrijavaju duvan ili oralnih duvanskih i nikotinskih proizvoda – što je u svakom slučaju rezultiralo dramatičnim padom pušenja tradicionalnih cigareta na nivou populacije. U racionalnom svijetu, e-cigarete, uređaji za zagrijavanje duvana i oralni proizvodi bi bili dostupni — i prodavani gdje god ljudi mogu da kupe cigarete. Trebalo bi da dolaze u nizu različitih ukusa, s poreskim stopama postavljenim da podstaknu prelazak s cigareta na bezdimne alternative”, smatra doktor.
Ipak, kako dalje navodi u tekstu, čini se da ljekari i zdravstveni radnici imaju iracionalan prigovor na bezbjednije nikotinske proizvode, možda zato što se takmiče s medicinskim programima za odvikavanje od pušenja, ili zbog osjećaja da je svaka nemedicinska upotreba nikotina opasna i nemoralna.
“Tačne informacije mogu pomoći 1,25 milijardi pušača da preuzmu kontrolu nad svojim zdravljem prelaskom na manje štetne nikotinske proizvode, što bi moglo spriječiti stotine miliona smrtnih slučajeva. Važno je da potrošači budu transparentno informisani i da ocijene svaki proizvod koji sadrži nikotin prema njegovim karakteristikama. Ostavljanje cigareta bi trebalo da bude izbor potrošača, a ne medicinski propisanih terapija”, zaključuje doktor Džon Ojston, pišu nezavisne.
