To dođe i prođe, i čini vam se da stvari dobro stoje, ali iznutra patite.
Funkcionalna depresija nema status zvanične medicinske dijagnoze, ali predstavlja dobar način da se okarakterišu ljudi lošeg raspoloženja, niske životne energije i anksioznosti, kažu stručnjaci. To je koristan termin, kaže dr Johnny Williamson, jer je “lako razumljiv” i obuhvata ljude koji ne moraju nužno da se uklapaju u tradicionalne dijagnostičke kategorije.
Većina ljudi sa funkcionalnom depresijom imaju distimiju (poznatu i kao trajni depresivni poremećaj), depresiju niskog stepena za koju su karakteristični umor i nedostatak energije. To su ljudi koji su uglavnom nesrećni u životu, ali ne ispunjavaju definiciju klasične depresije, koja je teža.
Distimija uglavnom traje dvije ili više godina. Ali se osobe koje je imaju sa njom hrabro nose i rijetko o tome pričaju.
“Ovaj poremećaj je teško dijagnostifikovati, jer je postepen i nekako podmukao”, kaže dr Williamson.
On to izjednačava sa postepenim podizanjem temperature u sobi, za jedan po jedan stepen.
Ljudi često ne prepoznaju da imaju problem sve dok im ne bude dosta tog osjećaja konstantne tuge ili dok neki stresan događaj u njihovom životu ne dovede do emotivnog pregorijevanja.
Čak i osobe koje pate od višeg stepena depresije – klasični, epizodni tip koji izaziva neraspoloženje ili gubitak interesovanja ili zadovoljstva, između ostalih simptoma – mogu se smatrati osobama sa funkcionalnom depresijom.
Dr Anthony Rotschild, profesor psihijatrije na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Massachusetsu, vjeruje da su ljudi sa teškom depresijom takođe “visoko funkcionalni”.
“Oni su ljekari, pravnici i sudije… , ali oni pate, ne dostižu svoj potencijal”, kaže dr Rotschild.
Ne postoji klinički test za teške depresije. Ali ljekari primarne njege i profesionalci za mentalno zdravlje koriste razne alate za skrining, za procjenu depresivnih simptoma i funkcionisanja pacijenata. Na primer, vaš ljekar može postavljati pitanja poput: Da li ste nesrećni ili tužni? Plačete li mnogo? Da li imate nizak nivo energije? Imate li problema sa spavanjem?
Kao dio nove procjene pacijenata, dr Rotschild postavlja jednostavno pitanje. “Kako se zabavljaš?”.
“Ako me pogledaju, kao: “O čemu ti to?”, znam da postoji mogućnost da pate od depresije”, kaže on.
Ljudi često ispunjavaju tri ili četiri glavne uloge u svom životu: zvanje (što znači posao ili škola); intimni partner ili supružnik; roditelj; i prijatelj ili član zajednice, objašnjava dr Michael Theis, profesor psihijatrije na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Pensilvaniji.
Procjena koliko su osobe aktivne u svojim životnim ulogama može pomoći profesionalcu koji se bavi mentalnim zdravljem da proceni poremećaj.
Stephen Hapridge, doktor nauka, profesor psihologije na Univerzitetu Detroit Mercy, kaže da u nečijoj prirodi može postojati nešto – “određena vrsta manjka samopouzdanja” – što podstiče hroničnu nesreću.
“Ako ste svjesni da ne izvršavate sve što bi trebalo i kada bi trebalo, možda ćete doživeti i taj osjećaj nesigurnosti, anksioznosti i gubitka samopouzdanja”, dodaje dr. Williamson.
On smatra da ljudi sa funkcionalnom depresijom vješto kriju svoju patnju, nemaju samim tim ni podršku, i nažalost postaju usamljeni.
To što je u pitanju poremećaj koji odlazi i dolazi, ne znači da osobi ne treba pomoć. Liječenje depresije je individualizovano, režim svake osobe će se razlikovati i može uključivati promene načina života, terapiju razgovorom i / ili lekove.
Veoma je važno, kažu stručnjaci, da se traži pomoć, jer se ovaj poremećaj leči. Najteže je napraviti taj prvi korak, priznati sebi da ti je pomoć potrebna, dodaje doktor.
