Bez obzira na to jeste li ove zime imali “vrlo tešku prehladu” ili ste se nedavno borili s kašljem koji ne prestaje, prirodno je zapitati se jeste li možda imali kovid-19, a da toga niste svijesni.
Pa, jeste li mogli da dobijete kovid-19, a da to niste znali? To je moguće.
“Većina ljudi koji imaju koronavirus imaju nekomplikovani slučaj infekcije i on se ne može razlikovati od prehlade ili gripa“, objašnjava stručnjak za zarazne bolesti Ameš A. Adaldža, viši naučnik u Džon Hopkins centru za zdravstvenu sigurnost.
Osim toga, neki ljudi uopšte nemaju simptome – takvih je do 40 odsto infekcija, prema procjenama iz Centra za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC). Stručnjaci kažu da neki znakovi mogu biti signali da ste možda već imali kovid-19.
Evo nekih od njih:
1. Bili ste “jako prehlađeni”
Na početku pandemije ljudi su vjerovali da se kovid-19 u pojedinim zemljama nije počeo da se pojavljuje do kraja februara ili marta. Novo istraživanje sa Univerziteta u Teksasu sugeriše suprotno. Za istraživanje su naučnici analizirali briseve grla uzete prošle zime ljudima koji su sumnjali da imaju grip. Ovi su brisevi uzeti u Vuhanu u Kini i Sijetlu u Vashingtonu. Istraživači su otkrili da je na svaka dva slučaja gripa postojao jedan slučaj kovida-19. Kao rezultat toga, vjeruju da je kovid-19 vjerovatno stigao u SAD negdje oko Božića.
“Trebalo je više vremena da dođe u ruralna područja, pa ako ste ove zime bili na farmi i bio vam je začepljen nos, vjerovatno ste se prehladili. Da ste bili u Njujorku ili nekom drugom većem gradu, postojala bi veća šansa da ste imali infekciju kovidom i niste to znali”, kaže dr Šefner.
Bez napravljenog testa može biti teško razlikovati prehladu od blagog oblika kovida-19, zavisno od toga koje simptome imate, kaže on, ali prehlada obično ne uzrokuje otežano disanje, jake glavobolje ili gastrointestinalne simptome, koje kovid-19 može uzrokovati.
2. U jednom ste trenutku izgubili čulo mirisa ili ukusa
Gubitak čula mirisa i ukusa je obilježje kovida-19. Iako se ovaj simptom ne javlja kod svih, dr Adaldža ističe da je sada čvrsto povezan s novim koronavirusom. Preliminarni podaci Američke akademije za otorinolaringologiju otkrili su da je u bolesnika s kovidom-19 koji su izgubili njuh 27 posto imalo “određeno poboljšanje” u roku od oko sedam dana, dok je većina bila bolja tokom 10 dana.
Važno je znati: Moguće je i privremeno izgubiti ta čula tokom drugih respiratornih stanja, poput prehlade, gripe, infekcije sinusa ili čak tokom sezonskih alergija. Ali stručnjaci ističu da se ovaj simptom, čak i nakon oporavka od kovida, kod nekih ljudi može zadržati i trajati mjesecima.
3. Neobjašnjiv gubitak kose
Iako ovaj simptom nije široko proučavan, mnogi ljudi koji su se oporavili od korona virusa prijavljuju probleme sa gubitkom kose. Glumica Alisa Milano, koja mjesecima pati od simptoma kovida-19, početkom avgusta podijelila je svoj video na Instagramu gdje je pokazala sa kakvim se gubitkom kose suoči.
Ipak, malo je vjerovatno da biste jednostavno izgubili više kose nego inače, a da nemate druge simptome kovida-19, poput kašlja ili griznice, kaže dr Adaldža. Takođe je važno napomenuti da se opadanje kose može dogoditi zbog stresa, kaže, a svi znamo da smo bili pod velikim stresom zbog pandemije.
4. Ostajete bez daha
Istraživanje objavljeno u časopisu JAMA otkrilo je da ljudi s koronavirusom mogu osjećati posljedice virusa, uključujući otežano disanje. Nije potpuno jasno zašto se to javlja ili koliko može trajati, ali vjerovatno je to zbog trajne upale u plućima.
“Ovo je jedan od poznatih dugotrajnih učinaka kod ljudi kojima je dijagnostikovan kovid-19”, kaže dr Šefner: “Ako osjećate ovo, možda je ta bolest koju ste ranije imali zapravo bila kovid.”
Ako osjetite otežano disanje, nazovite svog ljekara opšte prakse ili zatražite uput za pulmologa. Često mogu propisati lijekove i tretmane, poput inhalatora, koji mogu pomoći, kaže dr Šefner.
5. Kašalj koji ne prestaje
Dugotrajan kašalj je još jedan simptom o kojem su izvjestili ljudi koji su učestvovali u JAMA studiji. Kašalj je često suh, što znači da se ništa uz njega ne pojavljuje, poput sluzi, kaže dr. Adaldža.
To je prilično čest simptom: podaci CDC-a otkrili su da je 43% ljudi koji su imali covid-19 još uvijek kašljalo 14 do 21 dan nakon dobijanja pozitivnog testa na virus.
6. Stvarno ste jako umorni
Prema studiji JAMA, ovo je jedan od najčešćih dugotrajnih simptoma nakon što osoba preboli covid-19. To je pokazalo i istraživanje koje je otkrilo da je 53% pacijenata reklo da se bori s umorom čak i 60 dana nakon što su prvi put osjetili simptome virusa.
“Vidimo neke ljude koji su imali blagu bolest, a koji su svejedno osjećali umor neko vreme”, kaže dr. Adaldža.
Ali, kaže, trenutno nije potpuno jasno zašto se to događa. To može biti način na koji imuni sistem osobe reaguje na virus, ili jednostavno način na koji virus djeluje u tijelu.
Imajte na umu da je umor zaista čest problem i može biti znak mnogih različitih zdravstvenih problema (uključujući, naravno, nedovoljno spavanja).
7. Imate neobične simptome za koje vam se čini da traju vječno
Stručnjaci ističu da je kovid-19 još uvijek novi virus, pa ljekari i naučnici cijelo vrijeme pokušavaju da nauče više o njemu. Istraživanje trajnih učinaka virusa je u toku, a ljekarima je u ovom trenutku teško reći da bi postojanje određenih simptoma moglo značiti da imate infekciju kovid-19, kaže dr Adaldža.
Naravno, ima dosta drugih komplikacija za koje stručnjaci možda još ni ne znaju. Ako se osjećate loše i simptomi su vam trajni, dr Šefner kaže da je dobra ideja da vas pregleda ljekar, bez obzira na to mislite li da je to povezano s kovidom-19 ili ne, piše Prevention.
Ipak, iako bi svi ovi navedeni znakovi mogli biti pokazatelj da ste imali kovid-19, oni mogu biti uzrokovani i drugim bolestima.
“Svakako je poznato da dugotrajni kašalj i umor mogu biti posljedica gripa – samo zato što ih imate ne znači da ste imali kovid-19”, kaže dr Šefner.
U svakom slučaju, važno je nastaviti praktikovati preventivne metode poput nošenja maske, redovnog pranja ruku i socijalnog distanciranja kad možete, kako biste zaštitili sebe i druge, piše “Index“.
