Vrste aritmija?
Aritmije predstavljaju nepravilan rad srca. Ima ih nekoliko vrsta i mogu da budu u srčanim pretkomorama, ali i u srčanim komorama. To su dvije najčešće podjele aritmija.
„Ono što naši bolesnici najčešće mogu da osjete jeste kada im srce radi normalno, pa preskoči. To su najvjerovatnije aritmije po tipu ekstrasistola, odnosno dodatnih srčanih udara, van našeg normalnog ritma srca i to može da bude veoma neprijatno”, kaže za portal N1 prof. dr Petar Otašević, kardiolog.
Kako navodi, ljudi primjećuju da im je preskočilo srce, pa osjećaju kao da imaju knedlu u grlu, da im je srce malo zastalo… Dodaje da zaista poslije tih ekstrasistola ima pauza od sekundu ili dvije dok se ne uspostavi normalan srčani ritam.
„Druga vrsta aritmija, kako ih osjećaju bolesnici, jesu aritmije kada srce potpuno nepravilno radi, kada izgubi normalan srčani ritam i to se najčešće dešava kod aritmija koje zovemo atrijalna fibrilacija. To znači da srce radi, ali potpuno nepravilno zato što se izgubila sinhronizacija sa osnovnim vodičem srčanog ritma koji se nalazi u levoj srčanoj pretkomori usljed njenog proširenja”, objašnjava profesor.
Učestalost ove vrste aritmija raste s godinama i smatra se da više od 10 odsto ljudi starijih od 70 godina ima upravo ovu vrstu aritmije.
„Važno je prepoznati ovu aritmiju jer kada se ona javi može da dođe do razvoja ugruška u srčanim šupljinama i može da dođe do šloga ili do periferne embolije ruku, nogu ili creva“, kaže kardiolog.
Profesor je naveo i treću vrstu aritmija koja dolazi kao posljedica suženja na krvim sudovima srca. U pitanju je koronarna arterijska bolest.
Kada je riječ o holesterolu, profesor kaže da on sam po sebi neće uzrokovati aritmije, ali može da dovede do suženja na krvnim sudovima srca, koje će uzrokovati nepravilan srčani rad.
Uzroci razvoja aritmija
„Uzroci aritmija mogu zaista da budu brojni. Ono što mi najčešće viđamo u kliničkoj praksi jesu aritmije po tipu preskoka srca, odnosno po tipu ekstrasistola. To može da se desi kada su ljudi umorni, kada su popili veću količinu alkohola, veću količinu kafe ili kada su neispavani. Ono što takođe primjećujemo jeste da se aritmije po tipu preskoka mogu javiti kada postoji neka virusna infekcija, jer veći broj virusa može da ošteti srce na neki način. To najčešće nisu ozbiljna oštećenja srčanog mišića, ali mogu da naprave dovoljno oštećenja da dođe do preskoka srca”, objašnjava kardiolog.
Sljedeći uzroci, dodaje on, jesu bolesti samog srčanog mišića, kada dolazi do slabljenja srčanog mišića i srce ne može dovoljno da pumpa. To je takozvana srčana slabost, tada opet dolazi do tih preskoka, ali ovog puta zato što se srce trudi da pumpa krv u skladu sa potrebama organizma, ali to nažalost nije u mogućnosti da uradi, objašnjava.
„Aritmije mogu da budu uzrokovane poremećajima štitne žlijezde, kada postoji hiperfunkcija štitne žlijezde, odnosno povišen nivo hormona ove žlijezde, onda najčešće dolazi do nepravilnog i ubrzanog srčanog rada. U nekim slučajevima i nizak nivo hormona štitne žlijezde može da uzrokuje aritmije“, napominje profesor Otašević.
Dijagnostikovanje aritmija
Neophodno je da se osobe koje osećaju neku vrstu aritmije, odnosno nepravilan srčani rad, jave lekaru kako bi se uradio EKG i kako bi se ustanovilo o čemu se radi i na kraju da bi se prepisala odgovarajuća terapija.
„Nekada ne možemo samo na osnovu EKG-a da dijagnostkujemo da li postoje aritmije i o kojim aritmijama se radi, jer kada slikate EKG to je obično zabilješka rada srca za 15 odnosno 20 sekundi. Aritmije ne moraju stalno da budu prisutne i u tom slučaju savjetujemo da se uradi 24-časovni holter koji u tom periodu bilježi rad srca, i tada smo u većoj mogućnosti da otkrijemo da li postoje aritmije i da dijagnostikujemo tačno o kojoj vrsti aritmija se radi”, objašnjava kardiolog.
Ukazuje i na to da se ponekad ni očitavanjem holtera ne mogu dijagnostikovati aritmije koje se rijetko javljaju.
U tom slučaju, navodi kardiolog, koristi se mali uređaji koji se ugrade ispod kože i koji mogu da prate srčani rad nedjeljama i mjesecima dok ne otkrijemo aritmiju i o kojoj vrsti se tačno radi.
Ne postoji pravilo kada je u pitanju sklonost aritmijama
Kada su u pitanju rizične grupe, profesor Otašević smatra da ne postoji pravilo.
„Ljudi koji boluju od kardiovaskularnih bolesti, imaju visok krvni pritisak, srčane slabosti, oni koji su imali infarkt, imaju veći rizik od razvoja aritmija”, kaže on.
Takođe dodaje da su pod povećanim rizikom od razvoja aritmija i zdravi ljudi stariji od 70 godina i savjetuje da se zbog toga ide na redovne preventivne preglede, da bi se otkrila atrijalna fibrilacija, vrsta aritmije koja može da dovede do šloga.
„U posljednje vrijeme imamo i pametne satove koji imaju bolje algoritme i koji mogu da otkriju poremećaj srčanog ritma. Nošenje ovih satova posebno savjetujemo nešto mlađoj populaciji koja je sklona korišćenju novih tehnologija, jer se pokazalo da mogu da pomognu da se otkrije, prije svega atrijalna fibrilacija, koja je i najopasnija vrsta aritmije“, kaže sagovornik portala N1.
Neke aritmije mogu da budu i nasljedne
„Ukoliko u porodici postoji istorija bolesti, da je neko naprasno umro u nekim relativno mladim godinama, prvo ili drugo koljeno, tu uvijek sumnjamo da može da postoji neka aritmija koja se nasljeđuje“, kaže kardiolog Otašević i dodaje da neke od njih je veoma teško otkriti.
Da bi se takve aritmije otkrile potrebno je raditi detaljne pretrage, magnetnu rezonancu srca, čak i genetske analize, jer kako navodi kardiolog, nasljedne aritmije mogu da budu i fatalne.
Liječenje aritmija
Ukoliko su aritmije rijetke, uzrokovane premorom, konzumiranjem alkohola ili kofeina, profesor kaže da one ne moraju da se liječe.
„To nije opasno, odmorite se, insistirate na zdravom načinu života i one prođu, najčešće poslije nekoliko dana ili poslije nekoliko nedjelja“, dodaje on.
Ukoliko su u pitanju kompleksnije aritmije prvi način izbora su lijekovi.
„Uvijek se trudimo da to lijekovima uradimo. U pitanju su lijekovi iz grupe antiaritmika, koji se prepisuju za nepravilan srčani rad. Ako ne uspijemo da lijekovima u potpunosti eliminišemo aritmije ili nedovoljno dobro da kontrolišemo simptome, onda se najčešće radi ablacija tih aritmija“, navodi kardiolog.
On dalje objašnjava da je to „posebna procedura gdje se sa kateterima ulazi u samo srce, locira se odakle polaze aritmije i onda se mjesto odakle polaze impulsi koji stvaraju aritmije sprži visokom temperaturom ili može da se primijeni veoma niska temperatura, pa se na taj način zaledi tkivo i tako eliminiše tačka od koje polaze impulsi koji stvaraju aritmije“.
Kada se radi o atrijalnoj fibrilaciji, kardiolog navodi da poslije prve procedure ablacije 70 do 80 odsto pacijenata više nema nepravilan srčani rad ili ga ima veoma rijetko.
„Kod nekih pacijenata je potrebno više seansi ablacije, posle druge se taj uspjeh popne za 10 odsto, a poslije treće još za 10 odsto. Procedura može da se radi više puta“, kaže on.
Ako govorimo o ekstrasistolama, odnosno pojedinačnim nepravilnim udarima, prema riječima profesora, tu je uspjeh poslije prve procedure već viši od 90 odsto, piše N1
Kardiolog takođe dodaje da kada su pitanju kompleksni bolesnici, što znači oni koji su imali prethodne infarkte ili srčanu slabost, i pored dobre volje i najsavremenije tehnike kojom raspolažu, ne budu u mogućnosti da, ni poslije nekoliko seansi ablacije, eliminišu ekstrasistole.
Važnost preventivnih pregleda
Kardiolog savjetuje da se odlazi na redovne kontrolne kardiovaskularne preglede poslije 40. godine.
“Potrebno je da jednom godišnje uradite sistematski pregled koji podrazumijeva mjerenje krvnog pritiska, EKG i laboratorijske analize, poput nivoa masnoće i nivoa šećera u krvi. Ukoliko neko osjeti tegobe, u smislu preskakanja srca, nepravilnog rada srca, potrebno je da se javite ljekaru“, kaže kardiolog.
Ukoliko dođe do gubitka svijesti, profesor kaže da tada treba hitno da se jave ljekaru, jer su jedan od najčešćih uzroka gubitka svijesti upravo aritmije, koje mogu biti životno ugrožavajuće, ukoliko se ne prepoznaju i ne liječe na vrijeme.
Dr Otašević takođe naglašava da treba izbegavati energetska pića, jer imaju veliku koncentraciju kofeina koja može da uzrokuje aritmiju. Isto važi i za velike količine alkohola.
