Rak debelog crijeva je relativno čest. Američko društvo za rak (ACS) procjenjuje da je to treći najčešći rak (isključujući rak kože) i više od 106.000 ljudi će imati dijagnostikovan rak debelog crijeva samo u 2024. godini. ACS primjećuje da se stope novih slučajeva kod osoba mlađih od 55 godina povećavaju za 1 do 2% svake godine. Međutim, sveukupne stope raka debelog crijeva se smanjuju – velikim dijelom zato što se sve više ljudi pregleda i mijenja svoje navike kako bi smanjili rizik, prenosi Yahoo.
Skrining je vitalan iz još jednog razloga: rano otkrivanje raka debelog crijeva može spasiti živote. „Ako se rak debelog crijeva rano otkrije, većina pacijenata se izliječi i može imati normalan život’, kaže hirurški onkolog dr. Anton Bilchik. Osim skrininga, označavanje simptoma raka debelog crijeva također može podstaknuti rano otkrivanje.
Nažalost, „često se simptomi raka debelog crijeva pogrešno miješaju s drugim uobičajenim stvarima poput sindroma iritabilnog crijeva ili hemoroida, a zatim se zanemaruju”, kaže dr. Rosario Ligresti, šef Odjela za gastroenterologiju u Medicinskom centru Univerziteta Hakensak. Ljekari su podijelili znakove raka debelog crijeva koje nikad, baš nikada ne treba zanemariti, plus uvide u mogućnosti liječenja i prognoze.
Gastroenterolozi upozoravaju da ne ignorišete krv u stolici. „Krv u stolici jedan je od češćih simptoma raka debelog crijeva kod starijih pacijenata – manje kod mlađih pacijenata“, kaže dr. Ligresti.
Zašto rak debelog crijeva može izazvati krv u stolici? „Kako se prekancerozni polipi, također poznati kao adenomi, povećavaju i postaju sve abnormalniji i mogu napredovati do raka, potrebna im je povećano snabdijevanje krvlju“, objašnjava gastroenterolog dr. Brooks Cash. „Budući da su adenomatozna i kancerogena tkiva nezrela i abnormalna u smislu njihove ćelijske strukture u odnosu na normalno tkivo debelog crijeva, krvni sudovi koji snabdijevaju te lezije također su abnormalne i sklonije su curenju krvi što može biti vidljivo u pokretima crijeva“.
Također, krv u stolici nije uvijek vidljiva. “Može rezultirati tamnom stolicom, ali mala količina krvi moći će se otkriti samo posebnim testovima stolice koji otkrivaju vrlo male količine krvi”, kaže dr. Bilchik. U trenutku kad neko primijeti krv u stolici, to možda više neće biti ‘rani simptom’ raka debelog crijeva. “Krv u stolici je relativno kasni znak kolorektalnog karcinoma i ne pojavljuje se kod svakog pacijenta”, kaže dr. Cash.
Primjećivanje krvi u stolici može biti alarmantno, što je i razumljivo. Iako to može biti rani (ili kasniji) simptom raka debelog crijeva, ne mora biti. “Češće je to zbog lezija blizu dna debelog crijeva, kao što su hemoroidi ili male pukotine koje se nazivaju fisure”, kaže dr. Ligresti, „Moglo bi da dolazi i iz urinarnog trakta ili vagine, što se ponekad može zamijeniti s rektalnim krvarenjem“.
Dr. Bilchik kaže da je krv u stolici koja je povezana s hemoroidima obično jarko crvena. Bez obzira na to, ovaj znak ne bi trebalo ignorisati. “Vidljiva crvena krv u stolici poznata je kao hematohezija i nikada se ne smije zanemariti”, kaže dr. Cash.
Krv u stolici jedan je od mogućih znakova raka debelog crijeva, ali nije jedini na koji treba obratiti pažnju. Dr. Cash kaže da drugi simptomi raka debelog crijeva uključuju:
– Nenamjerni gubitak težine
– Bolovi u stomaku
– Promjena u navikama pražnjenja crijeva
– Znakovi koji se pojavljuju zato što se rak debelog crijeva širi na druge organe izvan debelog crijeva, poput napada s metastazama u mozgu ili preloma s metastazama na kostima
Dr. Ligresti se slaže da znakovi raka debelog crijeva nisu uvijek povezani s gastroenterologijom, objašnjavajući: „Mlađi pacijenti također često imaju neobjašnjivu anemiju i povezani umor. To bi moglo biti teško razlikovati od anemije zbog menstrualnih problema. Nije normalno biti anemičan“.
Također postoji mogućnost da uopšte nećete imati simptome. “Ljudi možda uopšte nemaju simptome, stoga je važno pregledati sve osobe starije od 45 godina, bez obzira na simptome”, kaže dr. Bilchik.
„Ako primijetite krv u stolici, trebalo bi da kontaktirate svog ljekara i razgovarate o svojim simptomima“, kaže dr. Cash, „Možda ćete morati da se podvrgnete pregledu debelog crijeva poznatom kao kolonoskopija“. Kolonoskopija se koristi za otkrivanje raka debelog crijeva i drugih uzroka krvi u stolici. „Ako se prekancerozni polip pronađe tokom kolonoskopije, često se može ukloniti, kao i neki kolorektalni karcinomi, zavisno od njihove veličine i lokacije“, objašnjava dr. Cash.
Dr. Bilchik kaže da je hirurško uklanjanje generalno preporučena opcija: „Najbolja šansa za izliječenje je hirurško uklanjanje. Hemoterapija, biološka terapija i terapija zračenjem često se koriste u kombinaciji s operacijom kako bi se poboljšale šanse za izliječenje. Ti se tretmani mogu dati prije ili poslije operacije“.
Tokom procesa vjerovatno ćete imati veliki tim stručnjaka koji će vam pomoći da postignete najbolje rezultate. ‘Rak debelog crijeva najbolje liječi tim ljekara — gastroenterologa, hirurga, onkologa i stručnjaka za zračenje’, kaže dr. Ligresti.
I opet, postoje dobre vijesti u vezi s prognozom raka debelog crijeva ako se uoči dovoljno rano. “Rani kolorektalni rak koji se otkrije prije nego što se proširi kroz zid debelog crijeva ili na druge organe ima petogodišnje preživljavanje od više od 90%”, kaže dr. Cash, „Najnapredniji rak debelog crijeva je stadijum 4 i identifikuju se kada se rak proširi na druge organe. Rak debelog crijeva stadijuma 4 ima petogodišnje preživljenje manje od 15%“. prneosi n1
