Ako se posmatra globalno – oni kojima je korona virus odnio život najvećim dijelom stariji su od 70 godina, te su već muku mučili sa hroničnim oboljenjima, no misterija ostaje zašto od Kovida-19 umiru mladi i zdravi ljudi. No, načelnik patologije na klinici u Lidenšajdu Johanes Friman za list Die Welt otkrio je svoju teoriju.
“Uvjeren sam da su i mladi ljudi koji su umrli od korone imali prethodna oboljenja. Vjerovatnost je vrlo velika. A to se može razjasniti samo obdukcijom”, kaže on.
U Njemačkoj je glasno odjeknula vijest da je Institut Robert Koch (RKI) na svojoj redovnoj konferenciji za medije saopštio da “treba uraditi što je više moguće obdukcija umrlih od Kovida-19”, prenosi “Deutsche Welle”. Ono što zbunjuje jeste činjenica da je prije samo mjesec dana RKI savjetovao upravo suprotno – “da se obdukcije smanje i svedu na minimum”. Ipak, sada je došlo do promjene ovakvog stava, uslijed insistiranja njemačkih ljekara i naučnika.
Neophodan veći broj obudkcija
Pravi uzrok smrti može se utvrdi samo obdukcijom ili autopsijom, čak i ako je neko umro prirodnom smrću, dugo bolovao ili ako je umro u bolnici. Osim uzroka smrti, autopsija omogućava da se rekonstruiše razvoj bolesti. I jedno i drugo je od ključne važnosti u borbi s nepoznatim korona virusom. Posebno važno kod novih bolesti je da se utvrdi kako se organi ponašaju pod naletom virusa. Laboratorijski nalazi živog pacijenta su jedna stvar, a nalazi na njegovim organima kada umre su nešto drugo. Ti nalazi ne moraju uvijek da se podudaraju.
Baš zato – njemački stručnjaci oštro su reagovali na prvobitnu preporuku RKI, tražeći da se taj sporni savjet promjieni. Njihov protest se isplatio i u Njemačkoj sada zaista planiraju daleko više obdukcija žrtava korona virusa. A od prije nekoliko dana na inicijativu različitih udruženja postoji i centralni registar za obdukcije slučajeva Kovida-19 u zemljama nemačkog govornog područja (Njemačka, Švajcarska i Austrija), gdje će se slati izveštaji obudkcija koji će potom biti naučno obrađeni i time pomoći u traženju terapije.
“Po mom mišljenju, posmrtno ispitivanje plućnog tkiva korišćenjem savremenih molekularno patoloških metoda nudi priliku za sticanje novih saznanja o ovoj bolesti. Prema trenutnoj procijeni, rizik od infekcije nije veći od rizika kod tuberkuloze”, istakao je Tobijas Velte iz nemačkog Centra za istraživanje plućnih bolesti u Hanoveru.
Nema umrlih samo od korona virusa
Ipak, iako je do sada urađeno malo obdukcija žrava korona virusa, spoznaje su brojne i važne.
“Prije svega, otkrili smo da su uzroci smrti vrlo različiti. Ne postoje umrli samo od korone, kako to sugerišu statistike. Većina slučajeva su mješoviti oblici, u kojima su i druge infekcije igrale veliku ulogu”, objasnio je početkom aprila Klaus Pišel, direktor Instituta za sudsku medicinu Univerzitetske bolnice Eppendorf u Hamburgu za tamošnji “FAZ”.
U međuvremenu je obavio više od 100 obdukcija u Hamburgu, a stav nije promijenio, jer “nije naišao ni na jednog jedinog umrlog bez prethodnih bolesti”. Riječ je uglavnom o teškim oboljenjima pluća i srca, i dijelom raka. Sličnih izvještaja već je bilo iz Kine, Italije i drugih zemalja. Takođe, primijećuje se da je većina pacijenata bila gojazna.
“Uvjeren sam da su i mladi ljudi koji su umrli od korone imali prethodna oboljenja. Vjerovatnost je vrlo velika. A to se može razjasniti samo obdukcijom”, kaže Johanes Friman, šef patologije na klinici u Lidenšajdu.
“Ono što je upada u oči je neobično veliki broj tromboza i plućnih embolija. Sistem koagulacije krvi i unutrašnja strana krvnih sudova su napadnuti, tako da dolazi do tromboze i ako se tromb pokrene, to dovodi do embolije pluća”, kaže Pišel i navodi da je to saznanje na temelju obdukcija već praktično primenjeno: “Naši pacijenti dobijaju posebnu preventivnu terapiju kako bi se sistem zgrušavanja krvi i situacija oko vaskularne membrane držala pod kontrolom, da bi se izbjegla fatalna plućna embolija”.
Upitna upotreba respiratora
Aleksander Cankov, načelnik odjeljenja za obdukcije na Univerzitetskoj klinici u Bazelu, gdje je izvršeno 20 obdukcija, kaže za ARD: “Vrlo mali broj pacijenata je imao upalu pluća. Ono što smo vidjeli pod mikroskopom bilo je ozbiljno poremećena mikrocirkulacija pluća. Pacijentu možete spolja davati kiseonik koliko hoćete, ali on ne može dalje da se transportuje.”
Ovo je donekle objašnjenje zašto ljekari sa intezivne njege počinju sve opreznije da koriste respiratore. U Kini je samo 3 posto pacijenata preživelo liječenje respiratorom, a u Njujorku oko 20 posto.
“Trudimo se da čekamo duže nego inače sa stavljanjem na respirator ili da ga u potpunosti izbegnemo. Sve dok su pacijenti dobro, tolerišemo relativno nisku zasićenost kiseonikom”, kaže Danijel Grifin, šef odjeljenja za zarazne bolesti njujorške mreže ljekara ProHEALTH.
Lučijano Gatinoni, ljekar iz Milana, ističe da on i njegove kolege pokušavaju da teško oboljele kasnije stave na respirator i s manjim pritiskom. Takođe se duže nego do sada koriste druge metode kojima se olakšava disanje, cijevčice za nos ili maske.
Analize iz Italije i Engleske pokazuju da su mnogi umrli pacijenti imali upale plućne i srčane maramice. Da virus napada i nervni sistem utvrđeno je na živim pacijentima koji imaju jake glavobolje, poremećaje ravnoteže, čula mirisa i ukusa. Stručnjaci raspravljaju o tome da virus možda napada i moždano stablo, gdje se nalazi “kontrolni centar” za kardiovaskularni sistem i disajne puteve – što može da dovede do naglog prekida disanja.
Ovo će moći da se razjasni tek kada se bude uradilo više obdukcija, kao i da li korona virus zaista oštećuje bubrege, jetru i druge organe, te da li su pacijenti sa krajnicima podložniji virusu, piše “Žena“.
