Navodno je broj asimptomatskih prenosioca, koje zovemo i “tihim”, i preko 80 odsto, a oni nemaju nikakve simptome ili su ISTI vrlo blagi. To je uglavnom slučaj kod djece ili mladih ljudi, ali nema pravila.
Ne znamo tačno zašto neki ljudi ne razviju simptome, dok neki dođu doslovce do ivice života, ali evo šta smo do sada spoznali o ovom virusu, prenosi “Zena Blic“.
Šta se događa kada korona virus uđe u vaše tijelo?
Kao i svi virusi, i SARS-CoV-2 mora da uđe u ljudske ćelije da bi se razmnožio i opstao. Da bi se to desilo, čestice na spoljnoj ljudsci virusa zakače se na odgovarajući receptorski protein, nazvan ACE2. ACE2 se obično nalaze u plućima, bubrezima, srcu i u crijevima.
Jednom kada se osoba zarazi virusom može da prođe i do 14 dana dok se prvi simptomi nje pojave, ako se uopšte pojave, a taj period poznat je kao period inkubacije.
Puto od tačke zaraze može jako da varira, a određuje ga imuni sistem. Snažan imuni odgovor tokom inkubacionog perioda može da spriječi infekciju zadržavanjem, odnosno smanjenjem količine vriusa u tijelu i tako ga spreči da dospije u pluća.
Kako imuni sistem može da odreaguje?
Naš imuni sistem nudi nam dve linije odbrane od virusa. Prvi je urođeni i uključuje fizičke barijere kao što su koža i sluzokoža (sluznica grla i nosa), razni proteini i molekuli koji se nalaze u tkivima, kao i neka bijela krva zrnca koja napadaju invanzivne organizme. Ova reakcije imunog sistema je uopštena, nespecifičan i počinje brzo.,
Druga linija odbrane je adaptivni imuni odgovor, koji ima spospbnost prilagođavanja prema svakoj novoj nepoznatoj zarazi, odnosno sposobnost stvaranja imuniteta za svaku pojedinu vrstu patogena. Kada se jednom dobije, mnogo je efikasniji u iskorenjivanju određene infekcije kada se ponovo susretne sa njom.
Vjeruje se da neke specifične genetske varijacije kod nekih ljudi mogu da igraju ulogu u tome koliko će se razboljeti. Stvarajući rani adaptivni imuni odgovor, čini se da tijelo prepoznaje virus tokom inkubacionog perioda i bori se sa njim.
Osoba takođe mora da bude zdrava kako bi mogla da uspostavi odgovarajući imunološki odgovor na infekciju.
Nakon perioda inkubacije, šta određuje koliko ste bolesni?
Ako virus SARS-CoV-2 preživi van mjesta ulaska u tijelo (nos, oči, grlo), tada može proći kroz respiratorni trakt u pluća. U plućima se zaustavlja na ACE2 receptorima i nastavlja da se razmnožava, izazivajući dalje imunološke reakcije u procesu čišćenja inficiranih ćelija. Količina virusa koja prodre duboko u pluća može biti još jedan važan faktor koji određuje koliko ćete se razboljeti.
Kako se nastavlja borba između virusa i imunog odgovora, obloge zaraženih disajnih puteva proizvode velike količine tečnosti koje ispunjavaju vazdušne vreće, ostavljajući manje prostora za prenošenje kiseonika u krvotok i uklanjanje ugljen-dioksida.
Pojavljuju se simptomi upale pluća poput groznice, kašlja sa seskretom, nedostatkom daha…
Kod nekih ljudi imuni odgovor je isuviše snažan, što dalje uzrokuje takozvanu citokinsku oluju, koja može izazvati upale i oštećenja organa.
Kod pacijenata sa Kovidom-19, kao i kod njegovih prethodnika SARS-a i MERS-a, citokinska oluja izaziva akutni respiratorni distres sindrom (ARDS), kada se u plućima nakuplja tečnost. Ovo je i najčešći uzrok smrti kada je riječ o korona virusu. Starije osobe i oni sa hroničnim poremećajima pluća imaju veću vjerovatnoću da razviju ARDS. Trenutno se vjeruje da je to posljedica toga što ova grupa ljudi u plućima ima manje ACE2 receptora.
Ovo izgleda kontradiktorno, jer se virus vezuje za ove receptore. Međutim, ACE2 receptori imaju važnu ulogu u regulisanju imunog odgovora, posebno u upravljanju stepenom zapaljenja. Dakle, smanjeni nivoi ACE2 receptora kod starijih osoba mogu da povećaju rizik od citokinske oluje i teškog oboljenja pluća.
Nasuprot tome, deca imaju više ACE2 receptora u plućima, što bi moglo donekle da objasni zašto se ne razboljevaju toliko često i zašto je to uglavnom asimptomatski.
Mogu li ljude bez simptoma da šire virus?
Neke studije pokazuju da ljudi sa Kovidom-19 imaju veliko virusno opterećenje neposredno prije i ubrzo nakon što počnu da razvijaju simptome. Ovo ukazuje da mogu da ga prenesu i do 48 sati prije nego što se razbole, odnosno dok su u pre-simptomatskoj fazi.
Međutim, nema dobrih ni jasnih dokaza vezanih za asimptomatske slučajeve, te u kojoj mjeri oni šire virus.
*Autori teksta u australijskom magazinu “Conversation” su Dejvids Ajzak, profesor pedijatrijskih oboljenja sa Univerziteta u Sidneju, Melani Vong, šef laboratorije za dijagnostičku imunologiju u Dečjoj bolnici u Sidneju i Melisa Kang, vanredni profesor Tehnološkog Univerziteta u Sidneju.
