Neodumice i rasprave o njima pokrenula su podsjećanja da vitamin D jača imuni sistem, odnosno igra regulatornu ulogu u imunološkom odgovoru tijela, da je njegov nedostatak okidač za koronu kao i da spriječava pojavu virusnih respiratornih infekcija pa da samim tim može da služi kao prevencija za spriječavanje zaraze korona virusom. Nadovezale su se na to izjave naučnika poput Čarlsa Bangema, profesora imunologije sa Imperijal koledža u Londonu i koautora magazina “Kraljevsko društvo”, koji je za “Fajnenšal tajms” rekao da bi nedostatak vitamina D mogao djelimično da objasni zašto je korona virus najteže pogodio osobe tamnije boje kože. Poznato je da viši nivo melanina u koži izaziva manju asorpciju vitamina D od Sunčeve svjetlosti.
Vitamin D kao prevencija od korone?
Može li vitamin D da nas zaštiti od korona virusa?
“Od virusa može da nas zaštiti samo vakcina. Vitamini mogu eventualno da olakšaju klinički tok bolesti, ali da bi se to dokazalo potrebna su klinička istraživanja koje su jedan veoma dug proces i podrazumijevaju istraživanje dvije homogene grupe od kojih bi jedna uzimala vitamin, a druga ne”, komentariše prof. dr Dragan Delić, infektolog.
Ističe da vitamin D nema posebnu ulogu u jačanju imuniteta kada je kovid-19 u pitanju kao i da se za odbrambeni mehanizam organizma najvažnija “izbalansirana ishrana i kvalitetan san”.
Da vitamin D nije preventiva od nove vrste korona virusa, smatra i britanski Nacionalni institut za zdravlje i njegu, kao i Naučno-savjetodavna komisija za ishranu i Kraljevsko društvo koji su, proučavajući pet studija studija koje su se bavile ovom temom, zaključili da ne postoji veze između ovog vitamina i korone. Nijedno kliničko ispitivanje nije dokazalo efikasnost vitamina u liječenju ili prevenciji korone, a pomenute institucije odbacile su važnost studija koje su otkrile povezanost niskog nivoa vitamina D i kovida-19.
Kako su napomenule, nijedna studija nije dizajnirana da bi istražila efekte suplementa vitamina D u spriječavanju ili liječenju korone. Svako istraživanje zahtjeva dopunsku studiju, odnosno kontrolisano ispitivanje jer postojeća ne pružaju uvid u efikasnost vitamina, odgovorajuće doze i potencijalna štetne efekte.
Vitamin D u liječenju korone?
U istraživanju veze vitamina D odnosno njegovog nedostatka i korone na šta su ukazivali i ljekari iz Italije, trebalo bi uzeti u obzir i sljedeće zbunjujuće faktore: viši indeks tjelense mase i starost. Samo je studija koju je pregledao “NICE” uzela u obzir ove faktore, ali nije proučila izolovanu vezu vitamina i kovida. Kako je rekao Edrijen Marineu, klinički profesor respiratornih infekcija i imuniteta na Londonskom univerzitetu Kvin Meri, “ljubitelji vitamina D radovali su se naznakama o njegovoj djelotvornosti protiv korone, ali te studije nisu prošle recenziju”.
“Biznis insajder”, takođe, piše da nema naučnih dokaza da vitamin D može spriječiti ili izliječiti koronu.
“Vitamin može da pomogne, ali ne i da izliječi. On nije ni lijek ni terapija. Kada bi liječio koronu, bilo bi to revolucionarno otkriće vrijedno Nobelove nagrade. Previše brzo se pojavljuju razne preporuke stručnjaka, a primjera radi, za testiranje jednog antivurosnog lijeka čime sam se bavio, potrebno je sedam do osam godina”, komentariše infektolog Delić.
Ono što je dokazano jeste da vitamin D igra važnu ulogu očuvanju imuniteta, metabolizmu kalcijuma i očuvanju zdravlja i čvrstine kostiju. Nacionalni zdravstveni sastav (NHS) u Velikoj Britaniji je čaku okviru sekcije “Coronavirus update” preporučio građanima da uzimaju 400 IJ (10 mikrograma) vitamina D svaki dan, ali je kao razlog naveo to što ne dobijamo dovoljno vitamina D iz Sunca jer posljednjih mjeseci najviše vremena provodimo u zatvorenom prostoru.
Tu je i veza sa respiratornim infekcijama. Zna se da se infekcije disajnog sistema najčešće javljaju tokom zimskih mjeseci. Jedan od najčešćih razloga jeste provođenje više vremena u zatvorenim prostorima, što omogućava lakši prenos virusa i bakterija među ljudima. Pored toga, suh vazduh isušuje sluznicu disajnog sistema i čini ga otpornom na viruse i bakterije.
Posljednjih godina sve više se naglašava da su niže vrijednosti vitamina D pravo u ono doba godine kada smo najpodložniji respiratornim infekcijama.
Rutinsko mjerenje nivoa vitamina D3 u opšoj zdravoj populaciji nije preporučljivo, ali je nužno kod osoba sa povećanim rizikom od nedostatka ili manjka vitamina D, piše “Večernji hr“.
Uzroci nedostatka ovog vitamina su: smanjeno izlaganje suncu, gojaznost, starija životna dobgodine, trudnoća, dojenje, uzimanje određenih lijekova koji utiču na stvaranje i metabolizam vitamina D, bolesti crijeva, bubrega i jetre kao i brojna druga stanja. Brojna istraživanja ukazuju na važnost određivanja nivo vitamina od osoba koje boluju od osteoporoze, dijabetes, neuroloških i malignih bolesti. Pokazalo se da navedene grupe pacijenata najčešće imaju smanjene vrijednosti vitamina D3 u krvi i najveću koristi od nadoknađivanja.
Koliko treba da budemo na Suncu da bismo obezbjedili dovoljne količine vitamina? Vrijeme potrebno za sintezu dovoljne količine vitamina D u koži najčešće je kraće od vremena u kojem bi moglo da dođe do crvenila kože i nastanka opeklina od sunca, piše “Večernji”. Treba se izlagati Suncu više puta tokom dana u kraćim intervalima (dovoljno je samo nekoliko minuta). sobe koje imaju vrlo osjetljivu kožu treba da koriste zaštitne kreme sa manjim UV faktorom – na primjer faktorom 15, koje pružaju dovoljnu zaštitu tokom kraćeg izlaganja sunčevim zrakama, a istovremeno omogućavaju stvaranje potrebnih količina vitamina D3.
Najvažniji izvor vitamina D treba da bude hrana bogata njime: riba (tuna, sardela, skuša, bakalar, haringa, losos), rakovi, plodove mora, pojedine vrste gljiva, kvasac, goveđa jetra i žumance.
