Tako je grupa naučnika sa prestižnih naučnih institucija u Njemačkoj u novom broju časopisa “Nauka” objavila rad u kojem iznosi otkrića o efikasnijoj vakcini protiv nove vrste korona virusa. Istraživanje je prokomentarisao i profesor Ivan Đikić.
Studija koju su sproveli naučnici s EMBL-a, Instituta “Max Planck” i “Paul Erlich” instituta bavi se šiljastim proteinom preko kojeg korona virus ulazi u ljudske ćelije. Prof. dr Ivan Đikić sa Unbiverziteta “Goethe” u Frankfurtu, koji je i član Instituta “Max Planck”, direktno je upoznat sa radom radom dvojice glavnih autora studije Martina Beka i Gerharda Humera.
Profesor Đikić je kao glavna otkrića u radu istakao impresivne tomografske (trodimenzionalne) slike cijelih SARS-CoV-2 viriona (kapsid i dodatna ovojnica), a posebno detaljne strukture S proteina. Ovakvi rezultati detaljno objašnjavaju ulazak virusa u ljudsku ćeliju.
“S protein potreban je korona virusu za ulazak u ćeliju i na njemu je glavni fokus razvoja većine vakcina. Taj S protein veže se na ljudski protein ACE2 na površini ćelije koja posreduje pri ulasku virusa. ACE2 protein određuje tkivni i ćelijski tropizam (osobina virusa da se umnožava samo u ćelijama određenih tkiva domaćina), odnosno određuje koje ćelije u našem tijelu će biti inficirane. Na primjer, primijećeno je da neuroni za miris i ukusimaju veću izraženost ACE-2 proteina što može da objasni česte simptome gubitka mirisa i ukusa kod oboljelih od Kovida-19. Osim toga, primijećeno je da je kod djece mlađe od 10 godina ekspresija ACE2 proteina manja što se djelimično smatra razlogom slabije zaraze kod djece. Virusni šiljasti protein značajno je glikoziliran i javlja se uglavnom u zatvorenoj prefuzijskoj konformaciji u prirodnom ambijentu na površini virusa. Šiljasti protein prvo treba dase aktivira proteazama na površini ljudske ćelije koje cjepaju njegov manji dio što dovodi do „otvorene“ konformacije (prostorni oblik molekula) S proteina koji tek tada omogućuje fuziju virusa sa ljudskom membranom i ulazak genetskog materijala u ćeliju“, objasnio je za “Večernji” Đikić.
Kako je dodao, “iz dobijenih simulacija vidi se kako je protein šiljastih izdanaka veoma fleksibilan i pokretan, kao da pleše sve vrijeme. Šiljak (S) protein u dijelu koji ga spaja sa virusnom membranom ima tri zgloba, koji elu proteina daju neočekivanu orijentacijsku slobodu. Na taj način se omogućava skeniranje površine ćelije domaćina i uspešniji ulazak u ćeliju domaćina, višestrukim ubodima“.
Đikić je napomenuo da je kod vakcina ključno koliko će trajati zaštita koju pružaju, prenosi “Žena“.
