rocjenjuje da će ekonomski rast u tekućoj, i 2022. godini, biti snažniji u odnosu na projekcije iz maja 2021. godine, koje su rađene na osnovu tada dostupnih kvartalnih podataka sa kraja 2020. godine, i raspoloživih informacija do kraja aprila. Prema aktuelnoj projekciji, u 2021. godini se očekuje rast ekonomske aktivnosti od 5,8%, što je za čak 2,4 procentna poena više od projekcije prije šest mjeseci.
Projekcija ekonomskog rasta za 2022. godinu je revidirana naviše za 50 baznih poena, u odnosu na prvi krug projekcija iz 2021. godine, do nivoa od 3,9%.
Dva su osnovna razloga ovako snažne korekcije projekcije ekonomske aktivnosti u 2021. godini.
U odnosu na zvanične raspoložive podatke iz maja, u momentu izrade drugog kruga projekcija, pad ekonomske aktivnosti u 2020. godini je bio revidiran naniže sa -4,3%, na -3,2%.
Kako je pad ekonomske aktivnosti u 2020. godini usljed pandemije, prema zvaničnim podacima, bio slabiji od inicijalno procijenjenog (za 1,03 milijarde KM), tako je i rast u 2021. godini, zbog baznog efekta, bio intenzivniji. Bazni efekat usljed revizije podataka za 2020. godinu je posebno snažan u slučaju investicija.
Podaci iz statistike platnog bilansa CBBiH sugerišu da se pomenuti porast realnih investicija u 2020. godini odnosi na domaće investicije i investicije sektora vlade. Ostatak od cca 820 miliona KM za koje je revidirana naviše procjena ekonomske aktivnosti u 2021. godini posljedica je nastavka trenda snažnog oporavka u određenim pokazateljima visoke frekvencije, poput industrijske proizvodnje i izvoza roba, tokom cijele 2021. godine. U najvećoj mjeri, ovaj oporavak je posljedica snažnije nego očekivane strane potražnje tokom cijele 2021. godine, koja se ogleda i u značajnim korekcijama ekonomske aktivnosti u EU naviše.
Konačno, na rast ekonomske aktivnosti u 2021. godini je značajno uticao i snažniji od očekivanog oporavak prihoda od turizma.
Uz ove korekcije projiciranih stopa ekonomske aktivnosti naviše, nivo realnog BDP-a BiH iz 2019. godine bi mogao biti premašen već krajem 2021. godine za čak 876 miliona KM (2,53%). Rast lične potrošnje u 2021. godini je zasnovan na pozitivnim pokazateljima vezanim za tržište rada, te projiciranom padu broja nezaposlenih lica, blagom rastu zaposlenosti i prosječne neto plate, te rastu doznaka iz inostranstva.
– U odnosu na prethodni krug projekcija, korigovali smo naviše oporavak lične potrošnje do kraja 2022. godine, prvenstveno usljed snažne revizije zvaničnih podataka za 2019. godinu u drugoj polovini 2021. godine. Prema zvaničnim podacima BHAS, lična potrošnja je nastavila snažno rasti i u prvoj polovini 2021. godine. Projekcija rasta lične potrošnje u 2022. godini je pod značajnim uticajem baznog efekta te očekivanih trendova vezanih za tržište rada, kreditnu aktivnost i doznake iz inostranstva. I dalje smo prilično konzervativni u pogledu trenda u stopi nezaposlenosti, ali i brzine kojom bi se radna snaga iz BiH mogla zapošljavati u EU u kratkom roku, navode iz Cetralne banke BiH.
Dodaju da u 2022. godini očekuju umjereniji rast realne ekonomske aktivnosti, zbog izostanka baznog efekta.
Projekcija iz maja 2021. godine je korigovana naviše prvenstveno zbog očekivanja snažnije investicijske aktivnosti, koja je uslovljena visokom stopom ekonomskog rasta u 2021. godini, ali i otklanjanjem prepreka za snažniji ulazak stranih investitora. Ovdje posebno treba istaći konačno imenovanje Komisije za vrijednosne papire FBiH, čime su stvoreni osnovni preduslovi za snažniju aktivnost stranih investitora.
S rastom ekonomske aktivnosti, u 2022. godini očekujemo ponovno produbljavanje vanjskotrgovinskog deficita. Međutim, očekujemo da će biti sporije u odnosu na pretpandemijski period zbog nešto bržeg rasta izvoza, u poređenju sa rastom uvoza, navodi se.
U projekcijskom periodu očekuje se snažniji rast inflacije.
– Inflatorni šok, na čiju mogućnost smo ukazivali u prvom krugu projekcija u 2021. godini se materijalizovao. Iako se čini da je projicirana stopa inflacije od 1,7% u 2021. godini relativno niska, imajući u vidu snažan rast cijena energenata i hrane na međunarodnim tržištima, ali i cijena međunarodnog transporta roba, treba imati u vidu da je u BiH u prvom polugodištu i dalje bilježena deflacija. U značajnoj mjeri, zbog ovih deflatornih pritisaka u prvoj polovini 2021. godine, očekujemo jačanje inflatornih pritisaka u 2022. godini. Projekcije inflacije su konzistentne sa projiciranim trendom u ekonomskoj aktivnosti, cijenama iz terminskih ugovora za energente. Međutim, uprkos trenutno prevladavajućem viđenju da su inflatorni šokovi u Evropi tranzitorne prirode, i dalje postoje rizici snažnijih inflatornih šokova u BiH, posebno u srednjem roku. Rizici su naročito vezani za cijene električne energije u zemlji i efekte normalizacije monetarne politike Evropske centralne banke (ECB), dodaje se.
Iz Centralne banke BiH napominju da je njihova ocjena mogućih odstupanja od trenutne projekcije ekonomske aktivnosti u 2021. godini je blago pozitivna, jer se može pokazati da su vanredno visoke godišnje stope rasta bh. izvoza obilježile cijelu 2021. godinu. Takođe, može se pokazati i da je potpisnjen oporavak lične potrošnje u tekućoj godini, prenosi indikator.
