Vodostaj rijeke Po u Italiji je na najnižem nivou u posljednjih sedamdeset godina što je ugrozilo kako poljoprivrednu proizvodnju u dolini ove rijeke tako i sanbdijevanje mnogih gradova u ovom području. U dolini rijeke Po proizvodi se između 30 i 40 posto italijanske poljoprivredne proizvodnje.
Fotografije najdubljeg italijanskog jezera Garda su zaprepastile javnost. Nivo vode u ovom jezeru je na historijskom minimumu.
Rijeka Rajna na mjernom mjestu u Kaubu u blizini Frankfurta je u petak bila duboka ispod 40 centimetara, uz opasnost da dubina se smanji za još 15 centimetara. Ovako nizak nivo vode je doveo u pitanje i kretanje brodova ovom rijekom ključnih za privredne aktivnosti ove regije.
U Francuskoj su zbog suše i posljedičnog nedostatka vode u rijekama i pored ogromnih potreba za električnom energijom nuklearne elektrane morale da smanje proizvodnju
Iz Agencije za vodno područje rijeke Save su za Klix.ba pojasnili da je bilans vode sa hidrološkog aspekta ispravnije gledati putem podataka o proticajima koji se dobijaju na osnovu ažuriranih zavisnosti vodostaj-proticaj.
“Gledajući period od posljednjih 12 godina u Bosni i Hercegovini, vidljivo je da je skoro svaka godina imala najmanje jedan ekstremni događaj. Poplave su zabilježene 2009, 2010, 2014, 2019, i 2021. godine, dok su istovremeno suše i talasi ekstremne toplote zabilježeni 2011. 2012. 2013, 2015, 2016, 2017, 2019 i 2021. godine. Također, zabilježeni su i talas ekstremne hladnoće početkom 2012., snažan vjetar sredinom 2012. godine, krajem 2017. i 2019. godine, ekstremno velik broj dana sa pojavom grada 2018. godine itd”, naveli su iz Agencije.
Agencija je zbog svega ovoga u izvršila Inoviranje hidrološke studije sliva rijeke Save u FBiH za najvažnije stanice koje su u nadležnosti AVP Sava, koja je pored temeljnog niza osmatranja (period 1961-1990) uzela u obzir i novije nizove (zaključno sa 2016. godinom, obzirom da su u trenutku izrade Hidrološke studije bili obrađeni podaci zaključno sa 2016. godinom).
Vrijednosti proticaja na većini stanica u slivu rijeke Save u Federaciji Bosne i Hercegovine tokom zadnje godine su ili blizu historijski zabilježenih minimuma ili su čak i rekordno niske. Ove godine je zabilježen rekordno nizak proticaj vode na hidrostanici Vrelo Bosne.
Najniži nivo na Vrelu Bosne
Na hidrostanici Vrelo Bosne minimalni do sada zabilježeni proticaj je bio 2015. godine 1,22 metara kubnih u sekundi, dok je prvog augusta ove godine zabilježen minimalni proticaj od 0,9 metara kubnih u sekundi.
Što se tiče rijeke Bosne na hidrostanici Maglaj minimalni zabilježeni proticaj vode je zabilježen 1990. godine i iznosio je 11,80 metara kubnih u sekundi, srednji poticaj za cjelokupni period je 23,50 metara kubnih u sekundi dok je ove godine minimalni zabilježeni proticaj iznosio 15,84 metara kubnih u sekundi.
Rekordno nizak nivo proticaja je prošle godine zabilježen 23. augusta na hidrostanici Daljan na Vrbasu kada je iznosio 1,50 metara kubnih u sekudni, četvrtog augusta ove godine proticaj je iznosio 3,09 metara kubnih u sekundi.
Manji nivo vode u odnosu na srednji minimalni proticaj koji su bili predmetom istraživanja zabilježen je skoro na svim rijekama u Federaciji BiH. Na rijeci Uni, HS Bosanska Krupa srednji minimalni proticaj je 23,50 metara kubnih u sekundi, a ove godine minimalni zabilježeni proticaj iznosi 15,84 metara kubnih u sekundi. Na Sani u Sanskom Mostu srednji minimalni proticaj je 10,60 metara kubnih u sekundi, a minimalni proticaj zabilježen ove godine iznosio je 7,24 metara kubnih u sekundi.
“Također, bitno je napomenuti da se, historijski gledano, najniži vodostaji, odnosno proticaju javljaju krajem ljetnog peroda (u periodu kraja mjeseca avgusta i početka mjeseca septembra), te da, ukoliko ne bude značajnijih padavina u narednom periodu, postoji mogućnost dodatnog smanjivanja minimalnih zabilježenih proticaja u odnosu na dosadašnje podatke za 2022. godinu”, naveli su iz Agencije.
Iz AVS ističu da do sada nije zabilježena veća zagađenost vode u rijekama, ali da općenito kombinacija ekstremno visokih temperatura zraka i niskih vodostaja u rijekama može dovesti do značajnijeg porasta temperature vode, odnosno smanjenja koncentracije kisika, što za posljedicu može imati izuzetno negativan uticaj na ekosisteme, odnosno biljni i životinjski svijet u rijekama.
Ugrožena poljoprivredna proizvodnja u BiH
Ovogodišnja suša pogodila je i poljoprivrednu proizvodnju u Bosni i Hercegovini. Član Predsjedništva BiH, Milorad Dodik je najavio da će u entitetu RS biti uspostavljena tim za procjenu štete koja je prouzrokovana sušom.
Sabina Hodžić agrometeorologinje u Federalnom hidrometeorološkom zavodu je u izjavi za FENU kazala kako su vremenske uslove tokom vegetacione sezone u ovoj godini obilježili su iznadprosječni toplotni uslovi, sa vrlo neujednačenim rasporedom, te naglašenim nedostatkom padavina, što je posebno bilo izraženo tokom ljetnih mjeseci. Prema njenim riječima 2022. godina se može uporediti sa najintenzivnijim sušama iz 2003. i 2012. godine.
