Članovi medicinske misije iz Njemačke vjerovatno su spasili život Mohammedu Qanbatu.
Ovaj 55-godišnjak iz sirijskog grada Hame u aprilu je imao operaciju na otvorenom srcu. Takva procedura se u Siriji pak rijetko provodi, jer je tamošnji zdravstveni sistem tokom 14-godišnjeg građanskog rata ruiniran i takve operacije su dosta skupe.
Ali, nedavno su sirijski ljekari, koji su došli iz Njemačke, stavili Qanbata na listu najprioritetnijih pacijenata.
“Ne mogu da opišem koliko sam sretan i zahvalan”, kaže on u razgovoru za DW. “To je neopisivo. Toliko smo dugo čekali da naša djeca dođu i pomognu nam”, kaže Qanbat, napominjući da je mnogo Sirijaca pobjeglo iz zemlje tokom rata. “Ali nisu nas zaboravili. Vratili su se da nam pomognu.”
Prema podacima Svjetske banke, do izbijanja sukoba je u Siriji djelovalo 30.000 ljekara, a 2020. godine, kada je UN prikupio aktuelne podatke, u zemlji ih je ostalo manje od 16.000. Pored ljekara, Siriju je napustilo i drugo medicinsko osoblje.
Prva misija u Siriji
Nakon svrgavanja sirijskog diktatora Bashara Asada početkom decembra prošle godine, jedan broj sirijskih ljekara okupio se kako bi osnovali Sirijsko-njemačko medicinsko udruženje (SGMA). A sve je počelo s malom WhatsApp grupom, u kojoj su bili ljekari koji su se pitali kako bi mogli pomoći, objašnjava Nour Hazzouri, specijalista za gastroenterologiju koji radi u Helios bolnici u Krefeldu.
Kako je rekao u razgovoru za DW, ta WhatsApp grupa je prerasla Facebook stranicu, a onda je sredinom januara zvanično osnovana SGMA. Ona sada broji oko 500 članova. „Čak smo i mi bili iznenađeni tako brzim rastom broja članova”, kaže Hazzouri.
Ovog mjeseca, članovi SGMA uputili su se u svoju prvu misiju u domovini. Od početka aprila, oko 85 sirijskih ljekara iz SGMA boravi u Siriji, drži edukativna predavanja, procjenjuje stanje sirijskog zdravstvenog sistema i vrši operativne zahvate širom zemlje.
Proud to share SIGMA’s first surgical mission in Idlib, Syria, as part of the #OnePulse campaign.
Dr. Nihad Shomul & Dr. Bashar Bakir performed a complex spinal surgery at Ibla Hospital.
More: https://t.co/9nC5j4pp1r pic.twitter.com/Psh9MCtIoB— Syria German Medical Association (SGMA) (@SGMA2025) April 5, 2025
Jedan od izazova s kojim se suočavaju je zastarjela oprema u tamošnjim bolnicama, izjavio je za Al Jazeeru Ayman Sodah, kardiolog sa Rhön klinike u Bad Neustadtu u Bavarskoj.
“Jasno je da tokom [proteklih] 15 godina ništa nije obnovljeno,” ističe on.
Prije rata, kako izvještava Brookings Institution, think tank sa sjedištem u Washingtonu, Sirija je bila zemlja s relativno dobrom zdravstvenom njegom. Ali tokom rata, Asadov režim i njegovi ruski saveznici redovno su gađali bolnice i zdravstvene ustanove. Zdravstveni sistem se dodatno urušio i zbog sankcija i posrnule privrede.
Niko o tome nije pričao prošle nedjelje u sali u Damasku, gdje se okupilo oko 300 ljudi, uključujući znatiželjne studente medicine, lokalne vlasti i organizacije civilnog društva. Tamo su se prisutnima obratili predstavnici delegacije SGMA, raspoloženi, puni nade i optimizma.
“Osjećam se prilično uzbuđeno”, kaže za DW Mustafa Fahham, viši ljekar na odjeljenju za nefrologiju i dijalizu u bolnici Bremerhaven, u sjevernoj Njemačkoj. “Svaki Sirijac nosio je u podsvjesti strah, koji je bio povezan s Asadom. Sada je taj strah nestao. Tako da se dobro osjećam i sretan sam što sam ovdje u Damasku, gdje konačno mogu pomoći podrškom sirijskom zdravstvenom sistemu.”
“Ideja za ovu misiju tokom praznika nastala je jer su mnogi ljekari htjeli posjetiti članove svoje porodice u Siriji, od kojih neke nisu vidjeli 14 godina”, objašnjava Hazzouri. “Potom se rodila i ideja da se to vrijeme iskoristi i za pružanje medicinske pomoći.”
Misija je započela onlajn upitnikom, a u roku od sedmicu dana prijavilo se preko 80 doktora-dobrovoljaca. Hazzouri priznaje da je sigurnost u nekim dijelovima Sirije još uvijek problem, tako da ljekari nisu mogli djelovati u nekim područjima. „Ali najveći izazov su zaista bili troškovi za nabavku materijala”, kaže on.
Korisna partnerstva
Sirijski volonteri su sami finansirali većinu troškova putovanja i prikupljajuli novac za medicinsku opremu, dodaje Hazzouri.
“Mnogi su donijeli donacije sa svojih klinika. Istovremeno smo pokrenuli onlajn kampanju prikupljanja sredstava, tokom koje smo u roku od mjesec dana uspjeli prikupiti skoro 100.000 eura, uglavnom od sirijskih liječnika koji rade u Njemačkoj. Lokalne sirijske nevladine organizacije takođe su nas podržale donacijama materijala.”
Do sada nije bilo zvanične podrške njemačke vlade. Međutim, članovi SGMA su prisustvovali konferenciji njemačkog Ministarstva za razvoj sredinom februara, posvećenoj udruženjima njemačko-sirijskih bolnica, što je Hazzouri opisao kao “važan korak u pravcu uspostave potencijalnih kooperacija”.
Ministarstvo zdravlja u Siriji je takođe pomoglo u izdavanju dozvole za rad ljekarima SGMA. I novi sirijski ministar zdravlja, neurohirurg Musab al-Ali, ranije je radio u Njemačkoj i bio je uključen u rad Sirijske zajednice u Njemačkoj (SGD).
Još jedna kampanja prikupljanja medicinske pomoći, pokrenuta ovog mjeseca u Siriji pod nazivom “Shifa, Hand in Hand for Syria”, direktnije je povezana sa SGD-om i sirijskim Ministarstvom zdravlja. I u nju je uključeno oko 100 sirijskih ljekara.
Kod kuće u Siriji ili u Njemačkoj?
Većina medicinskih volontera SGMA želi da se vrati na svoja radna mjesta u Njemačkoj. Međutim, nedavno istraživanje Sirijskog udruženja ljekara i farmaceuta u Njemačkoj pokazalo je da 76% njihovih članova razmišlja otrajnom povratku kući.
U nedavnim intervjuima za njemačke medije, sirijski ljekari redovno izražavaju zabrinutost zbog sve oštrijih stavova krajnje desnice i protivljenja migraciji, kao i zbog toga, kako smatraju neki od ispitanih, što je veoma teško biti potpuno prihvaćen u Njemačkoj.
Njihov povratak u Siriju bi imao štetan uticaj na kvalitet pružanja zdravstvenih usluga u Njemačkoj. Iako sirijski ljekari imaju udio od samo 2% doktora u zemlji, oni igraju daleko veću ulogu u bolnicama i klinikama suočenim s nedostatkom osoblja u istočnoj Njemačkoj.
Mustafa Fahham, ljekar bolnice u Bremerhavenu, za DW kaže da, iako postoji spremnost za povratkom, sirijski ljekari neće otići svi odjednom. On ističe da ljekari osjećaju lojalnost prema Siriji i vjeruje da bi se mogao osmisliti plan, kojim bi se istovremeno moglo pomoći i Siriji, ali i njemačkom zdravstvu, prenosi DW.
