Ne samo da nije u mogućnosti zamjeniti zvaničnike iz nekadašnjeg Saveza za promjene na državnom nivou svojim kadrovima, već je zbog neformiranja novog saziva Vijeća ministara BiH ugrožena i finansijska stabilnost entiteta RS.
Budžetom entiteta RS za 2019. godinu predviđeno je da će njegov dio, u iznosu od 371 milion KM, biti osiguran dugoročnim zaduživanjem, uglavnom kod Međunarodnog monetarnog fonda (MMF), sa kojim je BiH već ranije ugovorila produženi aranžman. Međutim, rezidentni predstavnik MMF-a u BiH Francisco Parodi je već ranije najavio da će aranžman biti “pauziran” do formiranja vlasti u BiH.
To u praksi znači da je “pauzirana” i isplata tranše u iznosu od 150 miliona KM, koju su domaće vlasti očekivali još prošle godine. Od tog iznosa, entitetu RS pripalo bi oko 50 miliona KM. Bez tog novca, Vlada RS-a bila je prinuđena zaduživati se prodajom trezorskih zapisa po mnogo nepovoljnijim uvjetima.
“Kada se formira vlast, ako ponuda MMF-a bude prihvatljivija od bankarskih kredita i ukoliko za tim bude potrebe, vidjet ćemo šta ćemo uraditi. Prodali smo trezorske zapise prije mjesec dana sa kamatom od nula odsto”, kazala je krajem maja ministrica finansija RS-a Zora Vidović.
Pojasnila je dodatno da Vlada RS-a planira emitiranje obveznica u iznosu od 270 miliona KM te podizanje kredita kod domaćih banaka u iznosu od 100 miliona KM, a da razlika između kamatnih stopa po kojim bi se na taj način zaduživali i onih koje nudi MMF “gotovo i ne postoji”. Ta konstatacija, tvrdi zastupnica PDP-a u Narodnoj skupštini RS-a Jelena Trivić, nije tačna, piše “Faktor“.
“Ni približno. Prvo, u kreditnom aranžmanu sa MMF-om smo još uvijek u grejs periodu, koji traje četiri i po godine i dugoročan je. Kada počne naplata, ona traje deset godina. Trezorski zapisi su kratkoročne hartije od vrijednosti. Dignete ih sada i trebate ih isplatiti u roku od godinu dana. Kamatne stope su iznad tri posto, a na kreditni aranžman MMF-a su manje od jedan posto”, pojasnila je Trivić .
Trivić također podsjeća da je ministrica Vidović u decembru na sjednici Narodne skupštine RS-a, na kojoj je usvajan Budžet, najavila da se Vlada RS-a neće zaduživati prodajom trezorskih zapisa “jer to neće biti potrebno”.
“Već 20. januara su se zadužili. Toliko o njenom poznavanju budžetskih tokova”, kazala je Trivić.
U prvih pet mjeseci ove godine se, zbog izostanka novca MMF-a, Vlada RS-a prodajom entitetskih obveznica zaduživala čak četiri puta. Posljednji put je 20. maja prodala obveznice u vrijednosti od 37,2 miliona KM.
Sredinom maja je u Službenom glasniku RS-a objavljena i Odluka o kreditnom zaduženju, kojom je odobreno podizanje kredita kod domaćih i stranih kreditora u ukupnom iznosu od 90 miliona KM. Predviđeni grejs period je samo godina dana, a maksimalna kamatna stopa je 3,25 posto godišnje, što je mnogo više u odnosu na kamatnu stopu predviđenu aranžmanom sa MMF-om.
“Zbog toga je zaduženje koje plaćaju građani skuplje za njih, a mnogo jeftinije za Vladu”, kazao je Siniša Vukelić, urednik portala Capital.ba.
Zaduživanje kod domaćih ili stranih banaka je, pojašnjava Vukelić, “jeftinije za Vladu” zbog obaveza koje nameće aranžman sa MMF-om, a koje podrazumijevaju niz nepopularnih poteza.
“Ali je sigurno da je zaduživanje kod domaćih banaka skuplje nego što je to kredit kod MMF-a”, dodaje.
Novi saziv Vijeća ministara BiH još nije formiran jer SNSD ne skriva namjeru da ne poštuje vladavinu prava, odnosno zakone, odluke i ostale dokumente koji se odnose na NATO put BiH. U konkretnom slučaju se radi o slanju Godišnjeg nacionalnog programa (ANP), što je prva obaveza naše zemlje po aktiviranju Akcionog plana za članstvo (MAP).
Iako je i SNSD učestvovao u usvajanju zakona i odluka koji obavezuju institucije BiH na provođenje aktivnosti na NATO putu, Rusija, kojoj je strateški geopolitički interes zaustavljanje širenja NATO-a u ovoj regiji, je uvjerila zvaničnike SNSD-a da se “predomisle”.
S obzirom da je blokada NATO integracija BiH usluga Rusiji, Dodik nastoji izostanak novca od MMF-a kompezirati i ruskim kreditima, koje već godinama najavljuje kao spas posrnuloj ekonomiji manjeg bh. entiteta.
“Imao sam razgovore sa predstavnicima određenih banaka. VTB banka je jedna od dvije najjače banke u Ruskoj Federaciji. Ona ima značajne finansijske operacije u čitavoj Evropi, pa i u svijetu”, kazao je Dodik za RTRS po dolasku u Sankt Peterburg.
Podsjetit ćemo da je Dodik još prije pet godina najavljivao kredit kod VTB banke u iznosu od 76 miliona eura, što je kasnije ocijenjeno kao “mali kredit”, a zatim je najavljen još jedan, “veliki kredit”, kojim bi se izmirila sva dugovanja entiteta RS.
I od “velikog”, a i od “malog kredita” nikada nije bilo ništa. Iako je poznat sastav vlasti na državnom nivou, te iako su načelno raspodijeljeni resori u Vijeću ministara BiH, novi saziv još uvijek nije formiran, a jedina prepreka je upravo SNSD-ovo protivljenje poštivanju vladavine prava, što bloku stranaka okupljenih oko SDA nije prihvatljiv odnos za finaliziranje tog procesa.
