Istovremeno, od lidera zapadnog Balkana traži se striktno poštovanje osnovnih vrijednosti, demokratskih principa i vladavine prava, uprkos vanrednim mjerama koje su države uvodile u okviru borbe protiv pandemije korona virusa.
“Društvena transformacija i efikasno sprovođenje reformi počivaju na tim osnovama”, navodi se u dokumentu i dodaje da nezavisni mediji i civilno društvo imaju ključnu ulogu u procesu demokratizacije.
Evropski lideri u nacrtu deklaracije ponavljaju punu podršku evropskoj perspektivi država zapadnog Balkana, a države regiona naglašavaju opredijeljenost evropskoj perspektivi, kao svoj strateški cilj.
Dodaje se da je Evropska unija posvećena daljem jačanju svog angažmana na svim nivoima, kako bi pružila podršku političkoj, ekonomskoj i socijalnoj transformaciji regiona i pozdravlja se posvećenost država zapadnog Balkana na poštovanju vrijednosti i principa EU, kao i “temeljna i energična” posvećenost reformama.
“Povećanje pomoći biće povezano sa vidljivim napretkom u vladavini prava i socio-ekonomskim reformama, kao i posvećenošću partnera na zapadnom Balkanu vrijednostima, pravilima i standardima EU”, navodi se u nacrtu deklaracije.
U dokumentu se poziva i na jačanje regionalne saradnje i dobrosusjedskih odnosa i ukazuje da je potrebno uložiti dodatne napore u okviru procesa pomirenja i rješavanja bilateralnih sporova iz prošlosti.
Uz isticanje solidarnosti EU sa zapadnim Balkanom i poziv na panevropsku saradnju borbi protiv krize koju je izazvao koronavirus, u deklaraciji se navode primjeri saradnje država EU i zapadnog Balkana tokom krize, ali podsjeća i na ogromne pakete pomoći koje su institucije EU već dostavile ili pripremile za region, od milijardi iz evropskog budžeta, preko oslobađanja regiona od zabrane izvoza medicinskog materijala iz EU, do nabavke testova za provjeru ispravnosti testova za korona virus.
Uz isticanje vrijednosti međusobne saradnje država zapadnog Balkana u zajedničkoj borbi protiv krize, koja je, kako se navodi “odraz solidarnosti i podrške na kojoj je izgrađena EU”, evropski lideri pozivaju partnere na zapadnom Balkanu da “u potpunosti iskoriste potencijale regionalne saradnje kako bi se izborile i sa ekonomskim oporavkom nakon krize”, ističe se u nacrtu deklaracije.
U dokumentu se izražava potreba za jačom regionalnom tržišnom integracijom, posebno nakon krize, a koja će biti zasnovana na standardima i pravilima Evropske Unije, uz ocjenu da se na taj način region i kompanije koje posluju u njemu približavaju Zajedničkom tržištu EU.
Ističe se da će nakon izlaska iz krize uslijediti “nova faza bliske saradnje radi otklanjanja njenih posljedica”.
“Evropska komisija pozvana je da do jeseni izađe sa snažnim ekonomskim I investicionim planom za region čiji će cilj biti da se ponovo pokrenu ekonomije regiona, istovremeno jačajući njihovu konkurentnost, kako bi se bolje povezale sa Evropskom unijom. Investicije su od najveće važnosti za podsticaj dugoročnog oporavka regiona i podršku neophodnim reformama, kako bi se brže kretali na putu ka EU, dok bi brže dolaženje do koristi uticalo i na smanjenje međusobnih razlika,” navodi se u nacrtu deklaracije.
Dodaje se da bi države zapadnog Balkana trebalo da transformišu svoje ekonomije kako bi ih u potpunosti integrisale sa Zajedničkim tržištem EU, ali i da poboljšaju poslovnu klimu i ojačaju vladavinu prava u toj oblasti.
Kako se navodi u nacrtu deklaracije, u tim nastojanjima značajna uloga mora se dati pridruživanju regiona ciljevima EU koji su u vezi sa klimom, daljom digitalizacijom ekonomije i jačanjem povezanosti u oblasti transporta, energije i digitalnih tehnologija, dok se posebna pažnja mora posvetiti zdravstvu, obrazovanju i socijalnoj politici.
Lideri država Evropske unije u dokumentu pozivaju na jačanje saradnje na bezbjednosnim pitanjima kao što su borba protiv terorizma i ekstremizma, ilegalna trgovina oružjem, trgovina ljudima i ilegalne migracije i preduzimanje odlučnih akcija protiv trgovine ljudima, uzgoja narkotika i šverca ljudi i narkotika.
Kao primjer dobre saradnje navodi se zajednička borba na zaplijeni ilegalnog oružja, koja “pokazuje da međusobna saradnja pozitivno utiče na zajedničku bezbjednost”.
U nacrtu deklaracije se navodi potreba za daljom saradnjom i u oblasti ilegalnih migracija i ponavlja poziv za punim usklađivanjem sa spoljnom politikom Evropske unije, posebno tamo gde su ugroženi zajednički interesi.
Evropski lideri ukazuju i na potrebu za tešnjom saradnjom i u borbi protiv dezinformacija, posebno onih koje dolaze iz trećih država i imaju za cilj da odvrate region od reformskih procesa koji se sprovode na putu ka EU i utiču na regionalnu bezbjednost, navodi se u nacrtu deklaracije koji će biti ponuđena na potpis šefovima država i vlada Evropske Unije “u konsultacijama” sa liderima država zapadnog Balkana na zajedničkom samitu, koji bi trebalo da bude održan 6. maja daljinskim putem, uz pomoć video konferencijske veze, prenosi N1.
