Međutim, kako Kina ulazi u “eru negativnog rasta” nakon što je Nacionalni zavod za statistiku objavio istorijski demografski pad, stručnjaci kažu da je očekuju najrazličitiji izazovi – od otežane podrške i pomoći starijim osobama pa do nedovoljno ljudstva za vojsku. Zašto?
Kina je do kraja 2022. imala 1,41175 milijardi ljudi, a godinu dana ranije, 2021. imala je 1,41260 milijardi što je pad od 850.000. Uprkos naporima vlade da preokrene ovaj trend, Kini predstoji dugi period opadanja stanovništva.
Izazovi demografske krize u vrhu su političkih prioriteta Kine i lidera Si Đinpinga koji je u oktobru na kongresu Komunističke partije tokom ključnog govora naglasio obavezu da se “poboljša strategija razvoja populacije” i olakša ekonomski pritisak na porodice.
Indija pretiče Kinu
Projekcije Ujedinjenih nacija (UN) predviđaju da će Kina do 2050. imati 1,3 milijarde stanovništva u odnosu na 1,4 milijarde s kraja 2020.
S druge strane, dok u Kini opada broj stanovnika u Indiji nastavlja da raste. Indija je do kraja 2022. imala 1,417 milijardi u poređenju sa 1,426 milijardi stanovništva Kine. Prekretnica u broju stanovnika Indije i Kine mogao bi ostaviti velike ekonomske i socijalne posljedice na obje države – utičući na trgovinske puteve i protok roba i preokrenuti globalni balans moći.
Pad od 850.000 manje ljudi u Kini za godinu dana desio se prije nego što se očekivalo.
“Ovakav razvoj događaja može produbiti domaće izazove Kine kao i strateške izazove u inostranstvu. Komunističku partiju, ukratko, očekuje težak put”, rekao je Mike Mazza, analitičar na American Enterprise Institute u Washingtonu, kako prenosi AP.
Ipak, postoje i manje pesimistična mišljenja koja problem pada broja stanovnika u Kini sagledavaju na način da Kina postaje visokotehnološka nacija i da je zbog toga “koncentrisanje na poboljšanje obrazovnog sistema, naročito u osiromašenim ruralnim regijama, ali čak i u gradovima od ključnog značaja. Kao i povećanje produktivnosti. Bogatiji ljudi će kupovati više, što takođe povećava BDP”, rekla je za AP June Teufel Dreyer, stručnjakinja za kinesku politiku na Univerzitetu u Majamiju.
Na konferenciji za medije održanoj u utorak, 17. januara, Kang Ji, šef Nacionalnog zavoda za statistiku u Pekingu rekao je da ukupna ponuda radne snage i dalje premašuje potražnju i ljudi ne bi trebali da brinu zbog opadanja populacije.
Od politike jednog do politike trećeg djeteta
Peking je posljednjih godina relaksirao restrikcije vezane za planiranje porodice i strogu politiku jednog djeteta koja je bila na snazi od 1980. a ukinuta je 2015.
Kineske vlasti su se trudile da ohrabre ljude da imaju više djece kako bi odgodile negativne predikcije sve starije populacije. Nove politike su pokušavale da olakšaju finansijski i socijalni teret odgajanja djece te potaknu rađanje subvencijama i poreskim olakšicama. Neke kineske pokrajine ili gradovi, kako piše The Guardian, najavili su pomoć roditeljima u gotovom novcu koji imaju drugo ili treće dijete. Na primjer, grad Šenžen je najavio poticaje roditeljima sa troje djece sa 37.500 juana (što je više od 5.000 eura).
Međutim, nakon decenija politike jednog djeteta koja je kaznenim mjerama obeshrabrila ljude da imaju više djece, ali i porast troškova života, i dalje je prisutan otpor kod parova da proširuju porodice.
U tekstu iz 2021. CNBC, ukazuje da, nakon objave kineske vlade da parovi mogu imati troje djece, u odgovorima na jednostavnu anketu državne agencije Xinhua, u kojoj je učestvovalo više od 30.000 ljudi velika većina je rekla da ne razmatra tu mogućnost. Ova anketa ubrzo nakon objave je obrisana, piše CNBC.
Troškovi visokog obrazovanja i nedovoljna podrška materinskog odsustva sa posla, ali i odlazak u penziju doprinose oklijevanju kod odluke da se proširi porodica i ima veći broj djece.
“Strukturalne promjene, mnogo su važnije od jednostavnog uklanjanja ograničenja koliki broj djece se može imati”, rekao je ekonomista Rory Green, za CNBC. “Jedna od šala koja je kružila nakon uvođenja nove politike bila je u formi pitanja: ‘Zašto da imam još jedno dijete kada moram da se brinem o četvoro starijih roditelja, već dvoje djece i potencijalno devetoro unučadi'”, ispričao je Green za CNBC.
Kineska vlada je 17. januara rekla da je tokom 2022. u rođeno 9,56 miliona beba dok je 10,41 milion umrlo. Ovaj omjer rođenih i preminulih gdje umrli premašuju rođene nije zabilježen od ‘Velikog skoka naprijed’ Mao Cedunga i propalog ekonomskog eksperimenta koji je doveo do masovno raširene gladi i smrti tokom 1950-ih i “Kulturne revolucije” iz 1960-ih u kojoj je stradalo na stotine hiljada ljudi.
Šire posljedice
Kineski zvaničnici su godinama pokušavali da uspore dolazak demografske krize, labaveći politike jednog djeteta i nudeći poticaje kako ohrabrili porodice da imaju više djece. Međutim, nove politike nisu uspijevale.
Danas, kada se suočava sa padom populacije zajedno sa očekivanim porastom životne dobi, Kina je upala u demografsku krizu koja će imati ekonomske posljedice i za cijeli svijet, piše The New York Times.
Tokom protekle četiri decenije, Kina je izronila kao moćna ekonomska sila i “fabrika svijeta”. Evolucija od raširenog siromaštva do druge najjače svjetske ekonomije dovelo je do produženja životne dobi što je doprinijelo trenutnom padu broja stanovništva – više ljudi je živjelo duže dok se rađalo manje beba.
Taj trend je ubrzao još jednu zabrinjavajući stavku – dan kada Kina neće imati dovoljno ratnosposobnih ljudi koji potiču njen ekonomski rast.
“Dugoročno gledano, vidjećemo Kinu kakvu nikada nismo vidjeli”, rekao je za The New York Times Wang Feng, profesor sociologije na Univerzitetu u Kaliforniji koji se specijalizovao za demografiju Kine. “To više neće biti mlada, živopisna populacija koja raste. Počećemo da sagledavamo Kinu, u smislu njenog stanovništva, kao populaciju koja stari i smanjuje se.”
Novi podaci došli su u trenutku kada je najavljena i jedna od najgorih godina ekonomske produktivnosti Kine, u gotovo pola vijeka. Ekonomija je porasla svega tri posto tokom godine, daleko ispod vladinog cilja, što je dalje podcrtalo ekonomske izazove sa kojima se zemlja suočava dok se smanjuje radna snaga a raste broj penzionisanih.
Godine pandemije dodatno su pojačale stres kako je Komunistička partija Kine insistirala na politici “nultog COVID-a”, piše CNN. Ekonomija je dodatno opterećena a frustriranost politikom se produbila dok su se mladi okupljali oko uzrečice “Mi smo posljednja generacija”, nakon strogih dvomjesečnih mjera zaključavanja u Šangaju, prenosi RSE.
