Najveću konfuziju stvaraju ove dvije različite radnje, pa se vozači često žale na “nezakonit pretres”, iako između pregleda i pretresa postoji velika razlika.
Kada vas policajac zaustavi u saobraćaju i zatraži da mu otvorite gepek i pretinac ispred suvozača, to je službena radnja pregleda i za to mu ne treba nikakav poseban nalog.
Prema članu 47. Pravilnika o načinu obavljanja poslova kontrole i neposrednog regulisanja saobraćaja, policajac može izvršiti pregled vozila, koji obuhvata vizuelni pregled svih otvorenih i zatvorenih prostora prevoznog sredstva, kao i predmeta koji se njim prevoze.
Zakon o policiji i unutrašnjim poslovima u članu 42. je u ovom pogledu još detaljniji, pa se tu kaže da je pregled vozila ograničen na slobodno dostupne unutrašnje i vanjske dijelove, odnosno prostore koji su otvoreni ili koje korisnik prevoznog sredstva svojom voljom učini dostupnim policijskom službeniku.
U toku pregleda mogu se koristiti tehnička sredstva i policijski psi, a u slučaju da policajac pronađe predmete za koje smatra da su sumnjivi, odnosno da su mogli biti korišteni za neki prekršaj ili krivično djelo, može ih oduzeti uz izdavanje potvrde.
Postavlja se pitanje šta ako vozač odbije da omogući policajcu uvid u ove dijelove, odnosno prostore automobila?
Zakonom o policiji i unutrašnjim poslovima u članu 42. stav 6. je navedeno da ako se pregledom otkriju tragovi i predmeti krivičnog djela ili ako je potrebno nasilno otvaranje ili rastavljanje, pregled se obustavlja i počinje se sa radnjom pretresanja.
Za vršenje radnje pretresanja je potrebna sudska naredba, koja se odobrava na osnovu zahtjeva Tužilaštva. U tom slučaju automobil se oduzima na najviše 15 dana i po potrebi se rastavlja kako bi se pronašli dokazi u postupku itd.
U hitnim slučajevima, naredba za pretresanje se može izdati i usmeno.
Član 115. Zakona o krivičnom postupku definiše se da se pretresanje stana i ostalih prostorija osumnjičenog, odnosno optuženog i drugih lica, kao i njihovih pokretnih stvari van stana može preduzeti samo onda ako ima dovoljno osnova za sumnju da se kod njih nalaze učinilac, saučesnik, tragovi krivičnog djela ili predmeti važni za postupak,piše GPmaljevac
Dakle, radnja pretresanja se više odnosi na otkrivanje krivičnih djela, odnosno predmeta koji se mogu koristiti kao dokaz u krivičnom postupku, dok je radnja pregleda uobičajena radnja u svakodnevnoj kontroli saobraćaja za koju policajac ne treba sudski nalog.
Preporuka je da svakako prilikom kontrole u saobraćaju omogućite policajcu uvid u vozilo, jer sve može biti završeno u par minuta. Ako nemate šta da krijete, na ovaj način ćete sebi uštedjeti vrijeme, a njima olakšati posao.
